Vandaag wordt mijn mooie schoonzus
Betty gecremeerd. Afgelopen zaterdag is ze op 88 jarige leeftijd overleden; op
16 juni zou ze 89 zijn geworden. Zeven weken geleden kreeg ze een herseninfarct
en sindsdien heeft ze liggen worstelen met de dood. Veelal in stilte. Een
enkele keer liet ze wat strijdvaardige kreten horen. Soms in het Nederlands
soms in het Indonesisch. Ze is in Indonesië geboren, in Pangkalpinang. In de
oorlog woonde ze daar ook. Vijf jaar lang
heeft ze in het Jappenkamp, de Japanse
versie van het concentratiekamp, gezeten. Van mijn schoonmoeder hoorde ik, dat niemand
in dat kamp blijmoediger was dan Betty. Maar in haar doodsstrijd in het
verpleeghuis, kwam angst en boosheid naar boven: ’Niet buigen voor die vent.
Hij wil ons opsluiten, onze vrijheid afpakken!’
Die lieve Betty was degene,
die mijn schoonvader (haar vader dus) de les las toen hij op kinderlijk
jaloerse wijze, weigerde om kennis te maken met mij. Ze maakte haar vader
duidelijk, dat haar jonge zusje, mijn huidige vrouw dus, best zelf kon uitmaken
met wie ze door het leven wilde gaan. De kogel was daarmee door de kerk. Binnen
een week na Betty’s interventie serveerde m’n schoonpapa me een lekker koud
biertje en zat ik met hem te discussiëren over politieke en religieuze zaken.
De crematie is in Bergen
op Zoom. Normaal gaan mijn vrouw en ik
met de trein. Maar omdat Betty een leuke, lieve tante was voor onze kinderen, willen zij ook afscheid
nemen van haar. We kunnen meerijden met onze oudste. Hij en zijn vrouw komen ons
om tien uur ophalen. We rijden naar Dordrecht om onze jongste op te halen. Onderweg
verdrijven we de spanning enigszins door te babbelen over de leuke nieuwe baan
van onze schoondochter, de eerste stapjes van onze kleinzoon en de weergaloze Barcelona
voetballer Messi, die de avond tevoren wonderschone doelpunten had gemaakt.
Twee uur te vroeg
arriveren we bij het crematorium, dat is gebouwd op het terrein van een grote begraafplaats.
We hebben ruimschoots de tijd voor een wandeling. Opvallend is dat tijdens de
wandeling geregeld met ontzetting en verbazing gereageerd wordt op met name de jonge doden. Het grafje, met een tweeling, waarvan de een na
acht dagen en de ander na negentien dagen overleed. ‘ De ander kon echt niet zonder de een,’ is de
strekking van de tekst op hun laatste rustplaatsje.
Betty is 88 geworden en
wat haar betreft was het zeven weken eerder, tegelijk met haar herseninfarct,
afgelopen geweest. Maar ja …. zeggen we dan altijd …. je hebt het niet voor het
zeggen.
De witte kist, met Betty,
staat centraal in de zaal. De fraaie sarong, opvallend simpel gedrapeerd over
haar kist,triggert mijn tranen. Het is de sarong die bij Betty thuis over haar bankje
lag. Bij binnenkomst … het stemgeluid
van Leonard Cohen die ‘Halleluja’ zingt … mijn tranen stromen.
Betty’s dochter en kleindochters nemen zeer tegen hun
zin afscheid van hun moeder en oma. Mijn vrouw schreef nog een mooi briefje aan
haar zo geliefde ouwe zus. Ze scheelden ruim twintig jaar. Mijn vrouw leest het
briefje voor… het kleine meisje dat bij Betty mocht logeren … Betty als
voorbeeldmoeder en -gastvrouw …. Betty,
die zo gezellig kon praten en goed kon luisteren …… ze zal Betty’s positieve, opgeruimde,
energieke persoonlijkheid missen. Net
als alle aanwezigen hier
Geen opmerkingen:
Een reactie posten