dinsdag 31 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? (slot) 9. Pietje Fransen


Pietje Fransen was een van de gassies in mijn klas op de lagere school met wie ik een bijzondere band had. Hij kon absoluut niet leren. Was wel heel goed in sporten en hij had lef.
Van de tweede verdieping sprong hij uit het raam, toen de meester even weggeroepen was: hij zag zijn hondje namelijk alleen aan de overkant van de drukke weg staan.  Daar moest ie gelijk opaf, hè!
‘Kom vanmiddag wel weer terug!’ riep hij tegen ons en toen sprong hij.
Hard boeren en scheten laten in de klas. En als de meester daar wat van zei, antwoordde Pietje dat hij zo’n vreselijk pijn aan zijn buik had. Hij liet ze gewoon vliegen en hij stonk ook als ie geen scheet had gelaten…….. ik weet niet precies wat voor stank…..beetje zurig ……… ranzig ………. niemand wilde naast hem zitten of zijn jasje ophangen aan de jashaak op de gang vlak naast zijn Pietjes jas. Ik deed het meestal ook maar niet.  Dat hoefde ook niet persé van de meester.   
De meester hééft hem wel eens een keer naar huis gestuurd:
‘Je gaat je eerst maar eens lekker wassen, jongen, schone kleren aantrekken. Pas als je daarmee klaar bent wil ik je hier weer zien.’ Na drie weken was Pietje er weer….. in die zelfde kleren. Daarna heeft de meester het maar zo gelaten. 
Piet zong ook graag. Zou je niet verwachten en nog mooi ook. Het liefst zong hij vieze liedjes hè, tiet-en-kont, tiet-en-kont, tiet-en-kont-kont-kont enz op de melodie van de Radetzky-Mars van Johan Strauss; ook verzon hij ze zelf; over Elsje, een lelijk,  peenrood klasgenootje van ons zong hij op een zelf bedacht melodietje:
‘….en die Els, 
die is zo’n rare,
kromme benen, 
slappe tieten,
rooie haren…….’
iedereen lachen natuurlijk en ach, ach, die Elsje, 8 jaar pas, ach God, ze schaamde zich rot. Moest ie een tijdje voor straf op de gang staan van de meester en vanaf de gang ging hij ons in de klas aan het lachen staan maken door steeds met een andere gek gezicht voor het gangraam te springen.
Canons vond hij ook leuk met zingen: ‘vader Jacob’, ‘de uil zat in de olmen’ en ‘toemba, toemba’ een soort negerdansje. Een paar gassies uit onze klas vond daar helemaal niks aan en ging er gewoon doorheen zitten praten of gein trappen. Dan ging Piet naast de meester staan met zijn armen over elkaar; hij zei da niks maar het was dan wel gelijk rustig in de klas. Tja, Piet was me er eentje!
Hij presteerde het om twee keer achter elkaar te blijven zitten in de tweede klas van de lagere school. Dat vond hij zelf helemaal niet erg. Het leek wel of hij er lol in had.  Hij was, zeker toen hij voor de derde keer de tweede klas deed, veruit de sterkste, de grootste, de stomste natuurlijk  en zeker ook de drukste. Wat  was dat joch druk zeg, tsjonge, jonge, jonge. ADHD zouden we tegenwoordig gelijk zeggen en hem plat spuiten met Ritalin of zoiets.
Op een morgen,  we zaten met zijn allen in de klas te bidden op die katholieke school van ons: ‘katholieken’ …….. kattenzieken’ zo scholden anderen ons uit. Komt er een vent de klas in, een stille politieagent, zei de meester later. Meester en politie smoesden even met elkaar. Die stille is weer weg als de meester, lijkbleek inmiddels,  zegt, dat Pietje op zijn fietsie is platgereden door een vrachtwagen.
Een paar dagen later zaten we met de hele school in de kerk aan weerskanten van dat kleine witte kissie. Piet was dood; hij had die eerste drieëneenhalf jaar op school  veel lol gemaakt. Ik zal hem nooit vergeten met zijn bolle brutale stekelkop. Pietje Fransen was geen klose vriend; wel een toffe klasgenoot. Een keertje heeft hij Paultje de Jong flink in mekaar geslagen. Dat deed hij voor mij: Paultje noemde mij steeds ‘lelijke brillenjood’ en dat pikte Pietje niet, want ik was zijn vriend. Dan deelde Pietje gewoon een paar tikkies voor me uit. ik hoefde hem helemaal niks te vragen.
Het enige dat ik voor hem terug kon doen was repetities, dictees en allerhande huiswerk maken in Pietjes slonzige handschrift. Soms ging ik ook gewoon naast hem zitten of ik hing mijn jas naast of over zijn jasje (met allemaal vlooien!) op de haak. Dat heb ik ruim een half jaar zo gedaan en toen ineens was Pietje dood.

maandag 30 juli 2012

Vriendschap? Een illusie?: 8. Pascal



Met Pascal ben ik drie jaar terug al eens in Avignon geweest, voor het festival. Het is enerzijds een succes anderzijds viel het wat tegen. De voorstellingen die we in Avignon zien zijn ronduit enerverend maar er is toch iets wat een gevoel van oprechte vriendschap  in de weg staat. Het moet haast wel de houding van Pascal naar mij. Ik voel rivaliteit tussen ons, die wordt aangewakkerd door Pascal. Hij doet opschepperig over zijn kennis van het Frans. Hij laat me duidelijk voelen dat ik niet de illusie moet hebben dat ik kan tippen aan zijn niveau. Ik vind dat wel logisch; ik heb op school Frans gehad en verder spreek ik in mijn vakantie een paar weken per jaar Frans. Pascal daarentegen woont de eerste drie jaren van zijn leven in Frankrijk. Zijn moeder is Francaise. Hij spreekt vloeiend Frans. Natuurlijk begrijpt hij daardoor die Frans gesproken theaterstukken beter dan ik. Als hij wat aan me uitlegt over een bepaald stuk dat klinkt dat voor mij eerder hautain dan amicaal.Wat hem misschien tegen de borst stuit is dat ik meer weet van theater dan hij. Ik heb tenslotte de toneelschool gedaan. Hij weet bijvoorbeeld het begrip 'mise en scene' niet te onderscheiden van 'décor' en 'akoustiek' niet van 'choreografie'  maar dat geeft ook helemaal niks. Ik zal de laatste zijn die hem daarom gaat uitlachen. Ik leg hem die begrippen graag en geduldig uit. Geen probleem voor mij, Alleen heeft Pascal niet zo veel zin om naar me te luisteren. Hij zoekt naar min idee de rivaliteit op en eerlijk gezegd houd ik daar helemaal niet van.
Nog een voorbeeldje: ik raak op een van die schitterende zomerse dagen (28 graden en onbewolkt) in het zwembad van Avignon een prachtig badlaken en een paar badslippers kwijt. Bij elkaar had ik daar toch zo'n zestig francs voor betaald ….maar dat doet er verder niet toe. Waar het mij om gaat is dat Pascal mij, een paar dagen later, vlak voordat we weer ieder ons weegs zouden gaan, mij nog vrolijk inwrijft, dat ik in deze vakantie een badlaken en een paar badslippers ben verloren. 'Ik heb al mijn spulletjes gelukkig nog, schat.' Misschien grappig bedoeld. Ik zie de grap er niet van. Sorry, zo'n kinderachtige opmerkingen komt onze vriendschap nou niet bepaald ten goede. En ook waarom hij me opeens 'schat' noemt??

Ook moest Pascal nog kwijt dat ik geboft heb met hem als tolk Frans. Het zal best waar zijn. Maar de manier waarop hij dat brengt maakt van hem een 'paskwal.'.
Ik heb die drie weken echt genoten van het theater. Maar door zijn opschepperigheid met de Franse taal en die lullige opemerkingen over mijn verloren spullen knap ik echt op hem af. Onze vriendschap loopt door dat soort zijn gedrag een deukje op en het duurt bij mij een tijdje eer dat weer is uitgedeukt.


zondag 29 juli 2012

Vriendschap? Een Illusie? 7. Ouders

Het minirokje van Roel zijn moeder is zo hoog opgekropen, dat ik haar moddervette, spierwitte  bovenbenen uit haar witte slip zie steken. Ze denkt dat ik een flikker ben. Laat me niet lachen ... Ik krijg al een stijve als de woorden ‘kut’ en ‘nat’ te dicht bij elkaar staan in wat voor schrijfsel dan ook. Ik homo? Nooit een natte droom gehad waarin een man figureert ... nooit erotische fantasieën met sappige mannetjes.

Mijn moeder wil echter niet dat Roel en ik vrienden zijn, omdat hij een slechte invloed heeft op mij. Hij spijbelt, schrijft zelf zijn absentiebriefjes en zet daar 'zijn moeders handtekening' onder. Hij rookt (ja, ook wiet), stinkt naar bier en ... dat vindt mijn moeder geloof ik nog wel het ergste: hij neukt Bélinda, onze overbuurvrouw. Eerlijk gezegd, denk ik, dat mijn moeder (ze is dan halverwege de dertig en ziet er nog best leuk uit) een beetje jaloers is. Volgens mij is ze stiekem ook gecharmeerd van Roel ... of niet soms ma? ... ma? (‘O neen?? ... ho maar, ma! Sorry, sorry. Rustig! Rust maar weer lekker in vrede). Roel  is een ontzettend leuke vent om te zien met zijn lange zwarte glanzende haardos, stevig gebouwd. Breed; helemaal niet zwaarlijvig of zo maar een lekker stevig kneedbaar bovenlijf ... zo’n lijf waar veel mannen jaloers en legio vrouwen gek op zijn.
Maar goed, Roel vrijt echt met mijn mooie donkere buurvrouw van 30. Ik daarentegen trek me, liggend op mijn smalle eenpersoonsbedje, geregeld op haar af. In mijn dirty mind  misdraagt Belinda zich dusdanig dat ik binnen de twee minuten al weer zover ben ... mijn kwakkie is inmiddels keurig netjes verzwolgen door het tissue, dat ik van te voren zorgvuldig op  mijn buik  heb uitgespreid ... binnen gemiddeld 2 á 3 minuten lig ik dan alweer te knorren ... en Belinda??….. hoe kan ik dat nou weten?



zaterdag 28 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? 6. Roel


6. Roel
Ja,  met Joost was ik erg goed bevriend. Hij was mijn beste vriend tot nu toe. Was, ja, .....want hij is al weer zo'n jaar of dertig dood. Hartstilstand. Godverdomme! Met Joost had ik allerlei zogenaamd geheime dingetjes. Veertien jaar waren we en we  spijbelden..... allebei en ook nog tegelijkertijd...zonder dat we het wisten van elkaar. Op een fraaie lentedag zagen we elkaar opeens bij de hoge duik in Zwembad-Zuid. De rest van onze klas zat bij Staatsinrichting peentjes te zweten. We vonden het allebei veelste mooi weer voor school. Dus zaten we in het zwembad, zwemmen, zonnen en dus die hoge duik...... Heerlijk daar. Los van elkaar. Op hetzelfde moment het zelfde idee. Te gek.
Behalve het spijbelen, deden we destijds ook de dames samen. Vaak namen we elkaars vriendinnetjes over….eerlijk gezegd nam ik vaker een door hem ‘afgelikte boterham’ over dan hij een van mij.  Leuk vonden we ook, dat onze piemels (wij noemden ze soms ‘onze knuppels’) bijna even groot waren. Die van hem was in slappe toestand  een ietsiepietsie langer. Die van mij was als ie stijf stond, drie millimeter groter. Wel was de mijne weer een heel klein beetje minder dik, dan de zijne. Dat dan weer wel. Nou ja. Dus.
O ja, we hebben eens een keertje bij mij thuis, ons sperma opgevangen in een koppie, als een eitje zonder dooier, in de koekenpan gebakken…… en ….. nog opgegeten ook. Beetje zout, beetje peper, beetje paprikapoeder erbij. Het gebakken sperma paste precies op een kwart stukkie van een KingCorn boterhammetje. Smaakte naar knoflook……wat kon kloppen, want we hadden de dag daarvoor een grote salamiworst bij Joost thuis uit de koelkast getrokken en soldaat gemaakt. Dus…..vandáár.... óók .....mijn beste vriend, want dat soort dingen, dat  smeedt toch een band hoor. 
  
De jaren met Joost Hoffet waren echt supertof. Alleen onze wederzijdse ouders wilden niet dat we met elkaar omgingen. Zijn ouders dachten dat ik een flikker was. Een bloedhekel hadden ze aan strontneukers (dat koosnaampje hadden de Hoffets uitgekozen voor voor 'homo’s'). Ze wilden ze ons het liefst zo ver mogelijk bij elkaar vandaan houden.
Als ze eens wisten......talloze malen heb ik, in mijn eenpersoonsbedje, mijn fantasie de vrije hand gegeven in soms adembenemende orgies met de dames Hoffet (mams inclusief haar drie fraaie dochters)……o, o, o,  wat waren we geil bezig.
Wat paps en mams Hoffet dus ook nooit geweten hebben, is dat ik als vijftienjarige (homo!!) met hun dertienjarige dochtertje Tosie lag te vrijen op haar slaapkamertje vlak boven hun woonkamer, alwaar paps, zachtjes de Radetzki-Mars fluitend ,zijn half zware Drummetjes zat te draaien en mams Hoffet, met een natte, zware Van Nelle in haar linker mondhoek, een cryptogram zat op te lossen:
‘Joost, Joohoooost, help me eens!?’ kreiste Ma bij voorkeur graag en geregeld door het huis, ‘Je bent toch zo goed in die puzzels?!
Zijn vriendin ligt deze maand  alweer met haar overhoop?  Heeft vier letters en derde letter is een ‘o’.’
‘Opoe!’ roept Joost vanuit de badkamer.
‘Goed zo jongen, komt precies goed uit. ’, schreeuwt ma Hoffet dan verheugd terug. Joost bewaakt dan , al tokkelend op zijn gitaartje,  mijn gevoos met Toos. Straks mag ik bewakertje spelen voor Joost en zijn zussie, wanneer hij zelf  bij haar naar binnen is geglipt; d’r kamer in bedoel ik dus. Tosie pijpt haar grote broer altijd zo liefdevol. Meermaals hoorde ik Joost verzuchten: 
‘Ze lijkt er wel pap van te lusten, die meid…..ik wou dat ze het allemaal zo aanpakten.’ 

woensdag 25 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? 5. Arthur, Cees en Thom


5. Cees, Arthur en Thom en ik

Cees en Arthur waren echte vrienden van mij, echte vrienden, ja! Tot het moment van de diavertoning. Ik heb het al zo vaak verteld en heb er al zo veel over gesproken, geschreven en nog steeds heb ik er last van. Het gaat waarschijnlijk nooit meer over. De traumatische diavertoning…..een verhaal met een zeer hoog zielepieten-gehalte:
Tijdens die bewuste diavertoning, zat iktoevallig in de krachtige lichtbundel van de diaprojector.  En nu heeft mijn schedel de verrassende vorm van een rugbyball en telkens als er even geen dia werd vertoond, kwam mijn hoofd vijf keer vergoot op dat diascherm......dat was natuurlijk lachen geblazen dus om dat super ei van mij. Ze kwamen zowat niet meer bij, Art en Ceessie, die schattige vriendjes van mij.  
‘Kijk, daar op het diascherm……………. daar gaat zijn hoofd weer, hoor’……lachen….wat hadden ze een lol …… en ineens had ik er genoeg van………………… ik werd woedend …….stond op van mijn bankje, rende de klas, de school uit, naar huis toe. (Ik sloeg ze dus niet op hun muil, wat die twee klootzakken in feite verdienden……dat durfde ik toen nog niet). Helemaal overstuur…… … huilen, huilen, huilen dus………………….het kon niet op….mijn beste vrienden zaten me godverdomme belachelijk te maken in de klas.

Thuis gekomen stortte ik luid snikkend mijn hart uit bij mijn moeder.  Ze was het roerend met me eens, aaide me over mijn ‘bolletje’ en maakte, om me troosten, een lekkere plak ontbijtkoek voor me klaar, met dik boter. Ze wist dat ik dat zalig vond.
Ik was nog geen tien minuten thuis toen er hard aan de bel werd getrokken. Art en Ceessie, daar stonden ze voor de deur. Ik moest van de meester weer naar school komen, zeiden ze en even later:
 ‘Sorry hoor, Zef’ en ze gaven me een Mars ‘om het weer goed te maken’.  Ze zeiden ook nog dat ze nooit meer zo lullig zouden doen. Nou, volgens mij had onze onderwijzer, Meester Mens, ze ingeprent wat ze tegen me moesten zeggen en had hij ze een kwartje meegegeven voor die Mars.
Inmiddels was ik wel weer tot bedaren gekomen; schrokte die Mars op en wist zeker dat die Art en Ceessie nooit meer mijn allerbeste vrienden zouden zijn. Ik ben daarna toch nog wel een béétje met ze omgegaan maar sinds die diavertoning was het gewoon anders.

Thom
Later ging ik nog om met Thom (met een ‘h’ erin). Hij was dertien; ik elf.
Van zijn kant was ‘het vriendschapsgevoel’ groter dan van mij, zo voelde ik dat dan.  Hij kwam me zo vaak thuis  ophalen om buiten te spelen. Ik heb vaak tegen hem geroepen dat ik geen zin had, zelfs als ik me eigenlijk thuis de tering  zat te vervelen. Waarom?? Ik weet het nog steeds niet precies ….Thom was  meisjesachtig……daarom misschien………..hij hield niet van voetbal, eigenlijk helemaal niet van sporten, nou ja……….vissen deed ie wel graag, als je dat tenminste een sport kan noemen. Hij wilde vaak alleen maar praten, zitten, tv kijken (bij hem thuis), snoep vreten, naar de bioscoop en vooral ook wilde hij graag bij de buurtmeissies zijn en dan ging die aan mij vertellen hoe lekker het is om ze te zoenen:
’Vooral tongen is lekker joh’ zei die tegen mij.  ‘Moet je ook eens proberen, man.’
'Wat is dat nou weer ........'tongen'?' vroeg ik.....jahaaa, nou,  o, dat wilde die wel eens bij mij voordoen, hoe dat ging...... dat tongen en ineens was zijn hoofd heel dicht bij mijn hoofd..................hij duwde zijn lippen tegen de mijne en glipte met zijn tong tussen mijn lippen door mijn mond in..... gatver........nou niet alleen maar gatver, het interesseerde me ook verder helemaal geen reet................ik stond op en ging naar huis.
'Dag Thom,' zei ik ...............sinds dat tongen heb ik hem nooit meer gezien.

(wordt vervolgd)

maandag 23 juli 2012

Vriendschap? een Illusie? 4: Brian, JanJaap en de vriendelijke negers.






Brian, JanJaap en de vriendelijke negers.
Ja, JanJaap van der Wal, die cabaretier bedoel ik, praat wel het meest verstaanbare neder-hazenlips maar die heeft bij mijn weten nooit gehonkbald. JanJaap praat veel duidelijker dan Brian, die hazenlipt met een Anglo-Amerikaanse tongval. Neem de proef maar eens op de som en probeer, bijvoorbeeld met een goede vriend of vriendin,  beide talen eens uit op zijn H-lips. Eén tip: bij het H-lips gaan alle woordjes door de neus, hè. Grappig, leerzaam en toch nog  leuk ook!
JanJaap spreekt niet alleen veel duidelijker hij is ook een veel grappiger mens. Zo jong en dan al zo wereldberoemd in Nederland. Hij is hooguit 34 jaar en dan al zeker net zo leuk als Theo Maassen, Hans Teeuwen, Freek de Jonge en Toon Hermans. Tsja  en dan is hij is ook nog eens geëngageerd met de Derde Wereld….nou…..hé…….ga daar maar eens aan staan. Een topper die jongen.

Brian daarentegen was een bijzonder vervelend mannetje. Alleen omdat hij  toevallig alle denkbare honkbalspullen in zijn bezit had, vond hij het de normaalste zaak van de wereld dat iedereen op honkbalgebied naar zijn pijpen danste. Kreeg hij zijn zin niet dan pakte hij al zijn spulletjes bij elkaar en ging huilend (jawel!) en stampvoetend naar huis. Tientallen malen heb ik dat ventje  zo naar huis zien stampen. Maar meestal deden we gewoon wat hij wou, omdat we dan met die goeie honkbalmaterialen van hem (van zijn vader eigenlijk) verder konden spelen. Brian's onvergetelijke woorden probeer het ook eens op zijn H-lips met Amerikaanse tongval:
'Als ik niet mag pitchen, doe ik niet meer mee........ga ik gewoon naar huis......... neem al mijn spullen mee!'
Sportief gezien is het toch nog redelijk goed met Brian gekomen. Hij speelde enige jaren in het eerste team van de honkbalclub Sparta en zelfs is hij een enkele maal uitgekomen voor het Nederlands honkbal negental.
Maatschappelijk gezien is het hem tot voor kort ook voor de wind gegaan.  Hij was jarenlang dè postbode in de Rotterdamse wijk  Spangen. Die popi-postbode kende iedereen en alle wijkbewoners kende hem maar (vreemd genoeg) niet als bekende Nederlandse honkballer.
Tot voor kort ging het hem voor de wind …..schreef ik, want het valt eenvoudig te raden waar onze Brian nú voornamelijk zit: thuis bij al zijn verzamelde honkbalsspulletjes en dat dankt hij dan weer aam de privatiseringswoede van de Nederlandse overheid, die geen enkele mededogen kende voor de al wat oudere postbode in vaste dienst. Allemaal kregen ze de zak. Maar daarover een ander keertje wellicht meer.

Antilliaanse negers.
Wij, kwajongens van de Van Lennepstraat in Spangen hadden er van de ene op de andere dag  zomaar een stel  reusachtige, vriendelijke speelkameraden bij.  Negers waren het. Uit de Nederlandse Antillen. Vrienden zou te veel gezegd zijn. Honkbalmaatjes past beter. Ze hadden met Brian de Haas gemeen dat ze zowel onverstaanbaar waren als dol op honkballen. Dat ze onverstaanbaar waren voor ons  kwam omdat ze papiamento spraken. Ze kwamen van de Nederlandse Antilliaanse. Van welke Antil weet ik niet meer. In het begin van de zestiger jaren (vorige eeuw, hè!) kwam een aantal heel goede Antilliaanse honkballers naar Nederland, waaronder zij. Ze zullen best wel (zwart) betaald hebben gekregen van hun club maar veel zal het ook weer niet geweest zijn want ze kwamen altijd met tram lijn 10 naar de training.  God, wat hebben wij een plezier beleefd met de tophonkballers: Hamilton Richardson, Simon Arindell en Hudson John. Op weg naar het trainingsveld van Sparta in Spangen, vlak bij mij om de hoek, gingen ze met ons op straat zomaar een partijtje putjeshonkbal spelen. (De rioolputten waren dan de honken). Echt te gek! Ze gaven ons echt het idee dat wij, die pestapies van de van Lennepstraat,  wereldhonkballers waren. Vergelijk het maar gerust met  Wesley Sneyder en Robin van Persie, die op weg naar hun training, elke dag even een uurtje gaan lopen tvoetballen met  wat straatschoffies van een jaar of tien, zoals wij. Onvergetelijk hoor!
Dat die  Antillianen enkele jaren later BN'ers zouden zijn, konden we toen nog niet bevroeden.

(wordt vervolgd)

zaterdag 21 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? 3: Oom Joost, Cees en Brian





Karel
Karel zat bij mij in C2 van Aeolus. Hij was een grote, sterke vent. Een gore schopper en tevens een vervelende  opschepper, die nog niet eens deuk in een pakje boter kon schieten. Ik vertelde in zijn bijzijn dat ik pijn aan mijn grote teen kreeg van schieten met mijn nieuwe kicks (jargon voor voetbalschoenen). Het leer van die schoenen was zohoo  zahhacht. Nou, Karel had schoenen met harde neuzen daar kreeg je nooit pijn aan je tenen van, zei die tegen mij. Ik mocht zijn schoenen wel een keertje proberen. en het klopte wel wat hij zei maar ze waren een ietsje te groot voor mij  en ……………. heel erg oud en afgetrapt.
‘Ruilen?’ vroeg hij met een dwingende, dreigende, gretige blik in zijn ogen. Ik deed het ….. ja, echt ik deed het nog ook…… ik ruilde mijn moderne splinternieuwe Puma voetbalschoenen voor Karels  afgetrapte, iets te grote, ouwe sloffen van voor de oorlog.  Ik wist dat ik iets doms deed en toch deed ik het …... Karel lachte gemeen en pakte mijn mooie moderne zachtleren voetbalschoenen vlug in zijn antieke voetbaltas.

Oom Joost
Van mijn ome Joost, mijn leukste oom, kreeg ik ze voor mijn verjaardag, die zachte voetbalschoentjes. Ik dacht hij gek werd, zo razend reageerde op mijn voetbalschoenenruil. Welke dwaas ruilt er nou zulke fraaie  Puma’s voor van die ouderwetse merkloze kisten? vroeg om Joost zich, wild gebarend, af. Hij was echt boos, want hij sloeg in zijn woede zijn glas bier van tafel; het dunne bierglas lag  in scherven in de plas bier op het zeil …… jammer voor Oom Joost was  dat mijn moeder geen biertjes meer had. Er was altijd maar één bietje in huis: voor ome Joost.   
Voor het eerst en voor het laatst zag ik hem toen boos. Hij zei ook gelijk dat hij mij nooit meer een kado zou geven….en daar heeft hij zich aangehouden. Ik heb ome Joost trouwens ook niet veel meer gezien……nou ja, een keer nog, …..toen hij dood in zijn kist lag ……..toen zag ik hem voor het laatst…….

Aeolus
Het heeft  helemaal niks met vriendschap te maken  maar ik wil het hier toch even kwijt.  Ik moest er gewoon aan denken, toen ik zoëven over Arthur schreef, een harde wind liet en die wind weer associeerde met de naam van die voetbalclub ‘Aeolus’: Aeolus: de God van de Wind in de Griekse mythologie........ en in het Rotterdamse weet niemand dat er een Griekse God naar dat kleine voetbalclubje is genoemd. Typisch hè, waar een klein clubje groot in kan wezen. Maar ala, dit even terzijde.

Cees, Johnny en de vader van Johnny
Arthur is klasse voetballer. Cees is anders, want die  is, net als ik trouwens nergens echt héél goed in. Cees zijn buurjongen Brian de Haas, weer wel.  De Haas was niet zijn echte naam; hij werd de Haas genoemd om zijn hazelip. Brian was, evenals zijn vader, moeder , broer en zus, Amerikaans en heel goed in baseball (in goed Nederlands: honkbal). Zijn vader werkte bij de Shell en was honkbalcoach. 
De Haas was destijds, denk ik,  de enige jongen in heel Nederland, die op zevenjarige leeftijd al met een compleet honkbaltenu aan naar school ging. Ook had hij al die andere begerenswaardige honkbalattributen: een honkbalknuppel, hele dure honkbalhandschoenen (hij had werpers- , catchers- en fielders handschoenen(!)), een masker, spikes en echte keiharde honkballen…….. o wee als je zo’n bal op je kop kreeg, had je gelijk een hersenschudding of je lag even uitgeteld.…….

Die  buurjongen van Cees,  moest later wel gewoon een heel goede honkballer worden en daarom, dacht Cees hardop tegen mij, dat hij nu al ook al een goede honkballer was alleen maar om die zijn buurjongen was en omdat de vader van Brian ook nog eens de trainer was van de honkballers van Sparta. Kan je het nog volgen?….Sparta,  was indertijd (de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw), de honkbalkampioen van ons land. Johnny’s vader was rijk, groot en dik; zeker wel honderdvijftig kilo bij twee meter.
Van alle mensen met een hazenlip in Nederland was Brian denk ik de aller, allerbeste en bekendste honkballer. Hij had ook een gladde babbel, die jongen,. Ik heb het altijd jammer gevonden dat met zijn woorden ook altijd die irritant nasale 'hazelip-klank' meekomt.  Maar wat kan Johnny daar nou aan doen? Niks natuurlijk, he-le-maal niks. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, toch?


vrijdag 20 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? 2: Koos & Greetje; Arthur & Cees


‘Vrienden? Die heb ik helemaal niet.’
Ik flap het er uit voordat ik er erg in heb. Wel voeg ik er nog vliegensvlug aan toe, dat ik ooit wel eens vrienden heb gehad natuurlijk maar dat ze allemaal uit beeld zijn. Uit het oog verloren, verhuisd, innig getrouwd, verontwaardigd  of dood. Geen vrienden meer ... en dat op mijn vierenzestigste al!
'En Koos en Greetje dan? of Ahmed, Hans, Peter en Els niet te vergeten? 
Koos stelt mij altijd aan al zijn kennissen voor als ‘mijn  vriend Zef’ …..en het gekke is dat ik me helemaal geen vriend van hem voel….   Okee, ik ga wel eens met hem naar een voetbalwedstrijd kijken ……. maar dan is hij nog niet direct een vriend van me, toch? of wel soms?
Vanaf 1980 is Koos met Greetje, een schoolvriendin van Carola, mijn vrouw. Die twee zaten bij elkaar in de klas op de kunstacademie.  De dames kennen elkaar al meer dan veertig jaar. Het is me wat! Gedurende 15 jaren was hun vriendschap flink bekoeld omdat Carola en ik, na het stuk lopen van Greetjes eerste huwelijk nog contact onderhielden met haar ex. Zij beschouwden dat als een vorm van verraad. Bekijk het. We maken zelf wel uit met wie we omgaan. Na de dood van die ex, waren we weer welkom bij hun. Tsja.
Neem nou Greetje, zij noemt me ook zo vaak ‘mijn vriendje’ waar anderen bij zijn……okee we gaan wel eens een enkele keertje naar de bios samen……..meer niet,  maar om haar nou gelijk een vriendin van me te noemen, dat gaat me toch veelste ver.

Misschien verwacht ik wel te veel van een vriend of vriendin en wel zó veel dat niemand ooit goed genoeg is om mijn vriend te worden? En ikzelf dan? Ben ikzelf dan ooit wel goed genoeg om iemands vriend te kunnen wezen? Dacht het niet…..
  
Op de lagere school had ik twee heel goeie vrienden. Arthur en Ceessie  met een ‘C’ dus. Ik heb veel plezier met ze gehad. Arthur was een getalenteerde voetballer; op het grasveld voor zijn deur deden we altijd 'metsies'; als Arthur bij jouw team zat won je gegarandeerd. Bij  Cees thuis deden we gezelschapsspelletjes (domino, eenendertigen, pesten), speelden met Lego of de mecanodoos en bij mij voor de deur honkelbalden we met die walgelijke John de Haas. Die ‘Haas’ krijgt later in dit verhaal nog een grote beurt.

Arthur was in alle sporten goed. Zelfs in turnen, wat Cees en ik een wijvensport vonden. Arthur trok zich daar niks van aan en deed altijd onder gym zijn stinkende best voor het allerhoogste cijfer.  Cees en ik niet, wij hielden ook niet van ringen en springen over bok en paard of oefeningen op de ladder. Nee Cees en ik waren meer van het ’apenkooien’ of blokkiesvoetbal.

Arthur heeft me opgegeven voor zijn voetbalclub. Aeolus.  Ik wilde altijd keepen. Daar ben ik op den duur redelijk goed in geworden. Een natuurtalent was ik beslist niet. Balletjes tegenhouden was mijn taak en daar kweet ik me alleszins redelijk van. Ik speelde niet in Arthurs team want hij balde met de allerbesten van zijn leeftijd. Jahaa,  Arthur heeft nog twee seizoenen betaald voetbal gepeeld ook! Bij Sparta. Ze hadden hem gevraagd. Als je door een profclub gevraagd wordt, dan ben je echt goed! Iedereen  bij Aeolus was trots op hem. Mij hebben ze nooit gevraagd. Helaas niet. Ik was ook niet zo’n superkeeper, hoor. Gewoon ‘goed’ was ik, meer niet. Toevallig speelden toen Jan van Beveren en Pim Doesburg ook alle twee bij Sparta, dat waren mijn leefijdsgenoten….kanjers. Ze keepten allebei nog in Oranje ook!

Eén keer mocht ik in het elftal van Arthur meedoen. De keeper van dat team, Piet Pelger, een lange slungel,  die, eerlijk is eerlijk,  ook behoorlijk een balletje kon stoppen, had zijn contributie eens niet betaald en werd daarom geschorst. Ik hoorde op vrijdagmiddag half vijf, dat ik zaterdagochtend om elf uur moest spelen in het hoogste C-team, C1 dus. Nou, ik was gelijk bloednerveus natuurlijk. Rond een uur of acht die vrijdagavond, ik lag net in mijn bed, wordt er hard aan onze bel getrokken. Staat Arthur voor de deur en nog een paar van die gasten van C1. Die slungelkeeper, heeft snel zijn contributie betaald, handje-contantje aan de penningmeester en nu mag hij ineens wel meedoen in die wedstrijd van zaterdag met C1, op voorwaarde dat ik het goed vind, omdat ik officieel uitgenodigd ben.
Moest ik  bij die voorzitter langsgaan en zeggen dat die slungel Piet wat mij  betreft in C1 mag gaan keepen zaterdag………………….èn dat ìk dus niet zo nodig hoef.
Wat een lul was ik toen toch eigenlijk al. Ik deed dat gewoon nog ook!! Aan de ene kant was ik dolblij dat ik op het hoogste niveau mocht spelen, anderzijds was ik ook weer te schijterig om  deze jongens ‘neen’ te verkopen........ik wilde ze zo als het ware te vriend houden (sic). Mijn angst won het destijds altijd van mijn trots. Nu ook nog vaak….eerlijk gezegd..

                                                   (wordt vervolgd)

woensdag 18 juli 2012

Vriendschap? Een illusie? 1. Pascal, Carola.


Naar Frankrijk. Naar Avignon ging ik een paar jaar terug. Voor het festival. Het jaarlijkse drie weken durende  theaterfestival. Pascal en ik vertrokken daarheen als vrienden. Het woord ‘vriend’ durf ik nu haast niet meer op te schrijven. Voor mij is het zo’n zwaar beladen woord. Hij was sinds dertig jaar de eerste die ik voorzichtig weer eens vriend durfde te noemen. Al die jaren had ik er geen.
Ja, okay, ik had al die jaren natuurlijk wel mijn echtgenote, Carola, die ik tevens gedurende lange tijd een soort vriendin mocht noemen maar vandaag de dag is het aspect vriendschap voor even of voor goed uit onze verstandhouding geschrapt. Ik  schrijf het maar op zoals het voelt. De afstand tussen ons wordt steeds iets groter.                                   
                                  
Samen leven als geliefden
was van korte duur….

jaloezie,
ontrouw
en
berouw

gevolgd door

langdurige stilte, kilte.

Desondanks
komen kinderen.
Voor hen en met hen
gaan we
nog vele jaren

vrolijk

samen door
wonen samen…..slapen samen
en als dat te veel

benauwt,

samen wonen, apart slapen

gezellig

als broer en zus bewaren we
voor ons zelf, onze zonen
en de hele wereld

de lieve vrede.

En dan nu,
na tweeënveertig
nu eens lichte dan weer zware jaren,
een triest einde

zondag 8 juli 2012

In hun uppie


                                                                              
Het scheelde niks of de theatervoorstelling ‘Joop’, had zonder hoofdrolspeler gezeten.  Zomaar ineens is Zef ziek! Geen onschuldig griepje……maar een psychische stoornis. Manisch depressief (MDS) ofwel bipolair (BPS).
’Maaniesj deepresjiehief?? Wasdannou wir??’  zou ‘Joop’  het hoofdpersonage van dat toneelstuk vragen.’

Gaandeweg de repetities voor ‘Joop’, wordt Zef steeds ongeremder. Zijn psychiater noemt dat ‘hypomaan’.  Zef wordt alsmaar lolliger; althans, dat vindt hijzelf. Maar ook wordt hij dan pijnlijk eerlijk naar zichzelf en anderen.  Grenzen worden overschreden: buiten zinnen weigert Zef  een scène te oefenen met een andere speler: ‘die kan er geen ene reet van!' Zichzelf sparen doet hij evenmin. Als ‘Joop’ zijn tekst kwijt is reageert hij woedend. Grof vloekend, springt hij hoog op en landt met grote kracht op zijn hielen. Déze keer heeft hij wèl schoenen aan.

In 2001 maakt Zef eveneens zo’n periode door; ook eindigend met zo’n sprong. Midden in een periode van grote drukte, veel lol, drank, rock and roll en heel weinig slapen,  wordt zijn boosheid getriggerd door een lollig bedoelde opmerking van een cursist ‘modeltekenen voor beginners’. Zef staat daar model…in zijn nakie:’….wat een grappig klein pikkie heeft die goser, zeg ……!’ hoort hij giechelend fluisteren.  Woedend springt hij hoger dan ooit. Landt snoeihard op zijn hielen. Met als gevolg twee gebroken hielen en drie maanden rolstoel!
Zo komt aan een al weken durende hypomane periode een natuurlijk eind. Met goede slaappillen en lithium, moet hij na een halfjaar rust weer de oude zijn…….Wàs het maar zo!

Zefs de opgewekte, levendige en creatieve kant wordt sindsdien afgetopt, alsmede zijn agressieve en neerslachtige zijde. Lithium topt af  tot op 80% van het normale belevingsniveau. Zef kan daar niet mee leven. Dorre lithium-saaiheid is geen aantrekkelijk perspectief. Zijn huidige psychiater is helder. Lithium is levenslang! Een andere psych acht begeleid afbouwen van lithium mogelijk na de zestig.
Begin april 2012 zal Zef zelf dat lithium wel even afbouwen. Geniepig, liegend, bedriegend en … in z’n uppie. In de tiende week, precies één week voor de prémiere van ‘Joop’,  vertrouwt hij Katinka, één van de andere spelers in ‘Joop’, als eerste zijn geheimpje toe. Haar reactie is even furieus als krachtig:  
‘Jouw ‘afkick-ego-trip ’is onafwendbaar een ‘bad-trip’, jongen. Niet alleen voor jóú. Maar ook voor vele anderen. Stop ermee! Vertel het je psych, je vrouw, kinderen, broers, zussen en alle andere belanghebbenden.’ ….en onwillekeurig…..  kàn Zef niet anders dan haar raad gewoon opvolgen.

De reacties op Zefs ontboezeming varieerden van ‘dat vind ik toch niet zo erg leuk om te horen’ tot ‘vuile egoïstische teringhuichelaar’.  Zijn psych reageert met zyprexa, 5 milligram, een lichte dosis van het  dempingsmedicijn. Voelt aangenamer dan lithium. Het slaat aan.  
Zef speelt ‘Joop’ gewoon ... een ietsiepietsie hyperend misschien, dat wel…..maar véél kwaad kan dat niet……..misschien geeft dat juist net iets extra’s…..
…..en kort voordat Zef op de première om precies drie minuten over acht, het podium betreedt zegt hij vermanend tegen Joop:
 ‘Verkloot het niet, hè jongen, maak niet kapot wat ik in al die weken heb opgebouwd!’.