‘Samenspraak’ is een activiteit van het Gilde in Rotterdam
en misschien ook wel in andere steden, dat weet ik niet precies. Ik doe daar
als vrijwilliger aan mee. Het is de bedoeling dat iemand, die het Nederlands
behoorlijk goed spreekt (zo iemand als ik dus) met een nieuwe Nederlander, die
de Nederlandse taal nog niet zo heel erg goed machtig is, afspreekt, om eens per week één á twee
uurtjes samen Nederlands te praten.
Ik doe daar nu ruim een jaar enthousiast aan mee. Dat wil
niet zeggen dat het altijd een succes is. Tot nu toe heb ik met drie mensen
‘samen gesproken’. Een Marokkaanse vrouw,
een Turkse en een Somalische man.
Met de Marokkaanse vrouw, Hasna en de Turkse man, Erkan,
ging het prima. Maar met Mo, de Somaliër liep het van geen kanten maar daarover
straks meer.
Hasna was mijn eerst ‘klantje’bij Samenspraak. Ze is woont
en werkt al 7 jaar en in Nederland. Ze is getrouwd en heeft twee kinderen, twee zonen een van vier en een van anderhalf. Een slimme meid van 35, is ze, bijna
afgestudeerd is als architect. Ze was
bezig met haar examenopdracht, Ze moest dat werkstuk schrijven en verdedigen in het
Nederlands en over dat laatste voelde ze zich onzeker. Haar
eindexamenwerk is een ontwerp van een eco-schoolgebouw voor voortgezet
onderwijs, alwaar de leerlingen al heel praktisch kennis moeten kunnen maken
met diverse miljeuvriendelijke technologische toepassingen.
Vanaf het eerste contact met haar verbaas ik me er over, dat
iemand, die al zo goed Nederlands spreekt, nog een beroep doet op
´Samenspraak´. Dat zeg ik haar natuurlijk ook maar ze zegt me, dat ze het gevoel heeft, niet duidelijk over te
komen, wanneer zij, in het Nederlands, in haar studiegroep en naar haar
opdrachtgevers van het schoolproject, haar werkstukken mondeling moet verdedigen … ik kan het me haast niet voorstellen. Maar goed … zij
vindt in ieder geval dat haar Nederlands nog veel beter moet en kan ... daarom is ze bij ´Samenspraak´
gegaan. Ik probeer haar toch nog maar eens duidelijk te maken dat er met haar Nederlands heel weinig mis is en dat het 'niet goed genoeg gevoel' echt
tussen haar oren zit. Ze heeft meer een soort mentalcoach nodig. Maar daar wil
ze niet aan. Ik neem me dan maar voor om voor haar zowel taal- als mentalcoach
te zijn.
We spreken wekelijks af, ze is altijd stipt op tijd en we praten dan over
krantenartikelen, boekjes, televisie programma´s, cabaretiers, opvoeding en geloof; ze is gelovig, zonder hoofddoekje. Ruim een half jaar doen we dat en het gaat
alsmaar vlotter en wanneer ze geslaagd is voor haar universitaire opleiding
besluiten we ermee te stoppen. Haar doel is bereikt. Ik ben er van overtuigd dat ze ook zonder mij
en ´ Samenspraak´ met vlag en wimpel geslaagd zou zijn.
Erkan, de Turkse jongeman van 23 jaar, vier jaar in Nederland, is een musicus, die wel een beetje
beter Nederlands moest leren spreken. Muzikaal is ie geniaal. In de tijd dat
wij ´Samenspraak´ deden slaagde hij cum laude voor het conservatorium met zeer
hoge cijfers (saz is zijn instrument). Hij verdient ook al een aardig centje met muzieklessen te geven aan voornamelijk Turkse leerlingen. We spraken steeds af in de
bibliotheek, dronken daar een kop koffie en we maakten als het lekker weer was een
wandeling. We hadden het onder andere over zijn krenterige huisbaas, van wie hij een duur huis met veel achterstallig onderhoud huurt en spraken over zijn
leerlingen, over optredens met zijn band en zijn trouwplannen. Tja, we hebben
ongeveer drie maanden Samenspraak gedaan, toen ging hij trouwen en vrij snel
daarna verhuisde hij naar Amsterdam. Het was met hem altijd wel verleidelijk om
samen Engels te praten, dat spreken wij allebei vloeiend … we schakelden daar soms onbewust op over als
we persé even snel iets aan elkaar duidelijk wilden maken. Zijn Nederlands behoeft nog wel wat verbetering ... misschien is er in Amsterdam ook een Samenspraak ...
De Somalièr was een ramp. Mo (44 jaar) was al twee keer
gezakt voor het examen van zijn inburgeringscursus en hij sprak nauwelijks een
woord Nederlands … Engels dat wel … dat sprak hij goed.. dus het was altijd
eerst proberen in het Nederlands en dan in het Engels. Dat is natuurlijk niet de
bedoeling van Samenspraak. Je moet je voor
´Samenspraak´ wel een beetje verstaanbaar kunnen maken in de Nederlandse
taal. Mo was al acht jaar in Nederland en dan nog zo slecht de taal spreken ..
wat een verschil met Hasna en Erkan. Mo ging nauwelijks met Nederlanders om. Hij
vertelde dat hij verschillende keren op een dag naar de moskee gaat om te bidden en vele malen zegde
hij een afspraak met mij af omdat hij een moskee-afspraak belangrijker vond. Zijn leven
speelde zich helemaal af in en rond de moskee, geen wonder dat hij na acht jaar nauwelijks een woord Nederlands sprak. In twee maanden tijd waarin normaal gesproken acht
samenspraakbijeenkomsten zijn heeft hij maar liefst vijf keer afgezegd .
De laatste afspraak ging wel door. Die afspraak was in de
bibliotheek. Hij kwam naar me toe, bedankte me (in het Engels) voor mijn hulp en
zei dat hij zich bij een stichting had
ingeschreven om Nederlands te gaan leren. Blij toe …. want dit was echt frustrerend.
Ben benieuwd wat er nu op mijn pad komt. Ik heb een vraag gekregen van
twee Marokkaanse jongemannen die een samenspraakbegeleider zoeken. Ik ben
benieuwd of dat wat wordt. Binnenkort kennismaken.