BAKFIETSWIJK

Na de verplichte bezoeken aan de Euromast, museum Boymans en het onvermijdelijke vaartochtje met Spido strijken we aan het eind van de middag neer  in het geheel vernieuwde café Faas op het Zwaanshals. Mijn neef Evert uit Australië is na ruim dertig jaar weer eens in Rotterdam neergestreken en natuurlijk moet hij ook het Zwaanshals bezoeken, waar hij geboren en getogen is.

Hij woonde samen met zijn moeder en haar vriendin boven Dansschool Regina, waar zijn moeder ook werkte al lerares jazzballet. Dansschool Regina is al lang uit het Zwaanshals verdwenen, de oprichters zijn  onlangs overleden. Evert zocht tevergeefs naar de dansschool. Op de plek waar ooit de dansschool gevestigd was is nu een fietspad aangelegd dat vanuit de Bloklandstraat via het bruggetje over de Rotte een snelle verbinding vormt met Crooswijk. Evert moet wel even slikken om het verlies van zijn geboortehuis maar hij is wel zo fideel te erkennen dat deze nieuwe verbinding tussen Crooswijk en het Oude Noorden een verbetering is.

De woning waar ik zelf in 1969 met mijn toenmalige vriendin Carole introk, Zwaanshals 220a, boven de autospuiterij van huisbaas Tibaut, is ook gesloopt, net als alle andere Zwaanshalspanden tussen Wolstraat en Fabriekstraat.

De ingang van 220a was destijds precies tegenover het politiebureautje Zwaanshals, waar de bebaarde agent Nuninga de scepter zwaaide.

Mijn neef Evert merkt terecht op dat met die sloop, een flink aantal woningen voor Rotterdammers, die het niet zo breed hebben is verdwenen. Daarvoor in de plaats is weliswaar een aantal koddige eengezinswoningen teruggebouwd maar die zijn, hoe je het ook wendt of keert, overduidelijk bestemd voor Rotterdammers met een dikkere portemonnee.

Vol ongeloof hoort Evert mij aan als ik hem vertel dat het nieuw beleid is van de gemeente Rotterdam om het Oude Noorden af te pakken van zijn autochtone bewoner, zeg van maar Jan de Arbeider. Door op meerdere plekken in de buurt te slopen en daar vervolgens voor Jan de Arbeider onbetaalbare nieuwbouw te realiseren. Ook is het de nieuwe politiek om in sommige, van origine betaalbare stadvernieuwingsprojecten, de huren zodanig schaamteloos op te drijven, dat die woningen onbereikbaar worden, voor hen voor wie ze eigenlijk bedoeld waren.

Vol verbazing ziet Evert hoe het ooit zo piepkleine Kookpuntje een waar Kookpuntimperium heeft weten op te bouwen op het Zwaanshals, Noordplein en Zaagmolendkade. Van heinde en verre komen mensen daar hun peperdure kookspulletjes kopen en onbetaalbare workshops volgen om lekkere hapjes, snoepjes, bonbons of allerhande gerechten te leren maken. Het Kookpunt is zo een belangrijke voortrekker van een ander doel dat het gemeentebestuur met het Oude Noorden heeft: de wijk moet verheven worden. De wijk mag geen simpele arbeiderswijk meer blijven:

geen simpele bakkertjes meer, geen slagertjes, geen drogisterijen of simpele kroegen, geen chinees, kapper, patatzaak of dierenspeciaalzaak, geen kaasboertje … maar wel …. Portugese, Kaapverdische, Marokkaanse, Poolse, Tsjechische restaurantjes, galeries met gedurfd abstracte kunst, een wodka-specialist, een sieradensmederij, een ijswinkel met onbetaalbaar ijs ( 1 euro per bolletje!).

De gemeente ziet Het Oude Noorden langzamerhand graag veranderen in een ‘bakfietswijk’: een wijk voor jonge gezinnen met een ruim inkomen.

Mijn neef zijn bek valt open van verbazing als ik hem vertel dat het gemeentebestuur welhaast gretig bereid is dit vestigingsbeleid nog geldelijk te ondersteunen ook.

Heel toevallig is Evert nog in Holland als er een soort Picknickhappening georganiseerd wordt op de Rotte. Nabij de Noorderbrug zijn eilandjes gecreëerd, waarop ‘onder het genot van luide muziek’ gegeten en gedronken kan worden. Een schaamteloos decadent gebeuren.

Ik moet persoonlijk enkele tientallen oer-Oude Noorderlingen ervan weerhouden om de stenen, die ze al uit het trottoir hebben getrokken, om naar de egocentrische yuppen en de bezoekers van hun eilanden te gooien, toch maar weer neer te leggen. Ik beloof om deze geëmotioneerde mensen naar huis te brengen. Ze lopen achter mij en Evert  aan met hun ogen stijf dicht en de vingers straf in hun oren.

‘Een geweldig sukses Rottepicknick’ staat er in het steeds yupperiger wordende wijkrantje. Neef Evert weet wel beter. Hij is blij dat hij als autochtone Oude Noorderling weer snel richting Australië kan vliegen. Hier is hij niet meer thuis.