SAMENSPRAAK

Ze wil heel graag en heel goed Nederlands leren praten en schrijven. Grazyna, een dertig jarige  Poolse vrouw. Ze heeft zich aangemeld voor een project van ’t Gilde Rotterdam genaamd ‘Samenspraak’. Als vrijwilliger werk ik daar nu  ongeveer drie jaar en ná een Marokkaanse vrouw, een Somaliër en een Turk begeleid te hebben, doe ik nu ‘Samenspraak’ met de Poolse Grazyna. Het is de bedoeling van ‘Samenspraak’ dat een Nederlander en een nieuwe Nederlander anderhalf  à twee uur per week gedurende minimaal een jaar Nederlands met elkaar praten.  

De Poolse taal is een heel andere taal dan het Nederlands. Het is een Slavische taal met een totaal andere structuur als de onze. Dus moeilijk aan te leren voor Pools-taligen.

Met Grazyna ben ik nu ruim anderhalf jaar bezig. Zij is een slimme, academisch opgeleide vrouw, afgestudeerd op de Erasmus Universiteit en ze spreekt uitstekend Pools (vanzelf) en Engels.  

Het is hartstikke jammer dat het Grazyna niet lukt om werk op haar opleidingsniveau te vinden. Zij wijt dat zelf aan haar gebrekkige Nederlands.

Ook al is het onder haar niveau, Grazyna wil graag werken, want net als de meeste Poolse mensen in Nederland wil ze beslist niet haar ‘hand ophouden’ voor de een of andere uitkering. Bij ‘Gall en Gall’ werkt ze nu als verkoopmedewerkster èn ze heeft er zelfs zo af en toe een part-time baantje bij als assistent van een keel-, neus- en oorarts.

Grazyna zegt dat ik de eerste was met wie ze Nederlands is gaan praten. Het kostte haar veel moeite in het begin, erg onzeker was ze, om alles wat ze wilde vertellen in het Nederlands te doen. Ik stimuleerde haar door haar te zeggen: ‘durven; gewoon durven!’ Durven fouten te maken en daardoor gaat ze met sprongetjes vooruit ... en zo gebeurt het ook.

In vloeiend Pools-Nederlands vertelde ze verhalen over de soms stroef lopende relatie met haar Turkse vriend, de bijzondere band met haar tweelingzus en de ontluikende liefde tussen haar jongere zus Marta en Aleksy. Soms moest ik haar even onderbreken voor de nodige correcties.

Ik werkte ook een grammaticaboekje met haar door op NT2-niveau (=Nederlands als tweede  taal); dat heeft eigenlijk niks met Samenspraak te maken, want, dat wil alleen maar dat we ‘praten met elkaar’.  Grammaticale kennis vind ik gewoon belangrijk en daarom besteed ik er aandacht aan … verboden is dat niet.

Grazyna leest nu ook, in het boek ‘het Diner’ van Herman Koch. Dat boek is speciaal bewerkt voor  mensen, die de Nederlandse taal niet of nog niet zo goed beheersen. Zij is bijzonder ijverig met dat boek aan de slag gegaan. Woorden die ze niet kent zoekt ze op in een woordenboek en die neemt ze op in haar woordenschat. Tegen het eind van de uurtjes Samenspraak  lezen we twee bladzijden uit ‘het Diner’. Ik lees die bladzijden eerst, dan kan ze de juiste uitspraak horen en dan leest zij.  Tot slot gaat zij me vertellen wat er op die twee gelezen bladzijden allemaal gebeurd is.

De tijd is om, Samenspraak voor deze week zit er op.

Nou, Grazyna, tot de volgende week maar weer.’

‘O, ik bijna vergeten,’ zegt Grazyna; ze rent naar de keuken en komt terug met een doosje:

‘Is lekker Poolse kersencake … heel lekker … voor jou en Winny … tot volgende week.’

‘Dank je wel, Grazyna.’