Milieubewust als ik ben, verzamel ik mijn afval gescheiden. Op het balkon staan een glasbak en een grote restafvalbak. In mijn keuken een papierbak en een compostbakje. De poes deponeert in haar eigen bak ook nog wel wat maar dat gaat gewoon bij het restafval.
Als kind van de vijftiger jaren groei ik op in het ‘alles in één vuilnisbak’ systeem. Het sorteren van het afval wordt gedaan door de vuilophaaldienst (ROTEB). Als ik 8 ben zegt mijn moeder, dat ik nu wel zo’n sterke vent ben, dat ik de vuilnisbak (nettogewicht alleen al 4 à 5 kilo) buiten kan zetten. Natuurlijk laat ik me niet kennen maar eigenlijk is het een beetje te zwaar voor me. Ik wil natuurlijk ’een grote jongen’ zijn … dus ik kan het. Drie trappen af met een tot de nok gevulde metalen vuilnisbak. Twee maal per week komt de vuilniswagen en elke keer is de vuilnisbak boordevol. De vuilniswagen brengt het afval naar de Rotterdamse vuilnisbelt, vlakbij de Gordelweg. Een enorme stank daar. Er ligt van alles op. Bedrijfjes met een vergunning daarvoor, mogen op die vuilnishoop nog zoeken naar eventuele handel. Boven de afvalberg klinkt onophoudelijk begerig en eisend gekrijs. Meeuwen!
Tegenwoordig is vrijwel alles verpakt in karton, papier,
aluminium- of plasticfolie, glas of
kunststof. In de vijftiger jaren wordt nog veel los verkocht of verpakt
in kranten, papieren zakken of vellen papier. Wij nemen naar de melkboer, een
melkkannetje of een melkkoker mee en een schaaltje voor de eieren. Bij de
groenteboer worden de aardappelen in de meegebrachte tas gekieperd. Het grote
verschil met vroeger is dat de groente-industrie al aan het snijden is
geslagen. Zo kopen gehaaste tweeverdieners vaak en graag, gesneden andijvie, sla,
en diverse koolsoorten. Ook gekookte groenten en peulvruchten worden
aangeboden: bieten (krootjes) en (bruine) bonen, meestal verpakt in plastic,
pot of blik.
Papier (zakken of vellen)
is het meest gebruikte verpakkingsmateriaal. Voor allerhande drank, van
melk tot zwaar alcoholische dranken, is er de glazen fles. De glazen flessen worden
hergebruikt; het statiegeld dat de consument voor de fles moet betalen is een
garantie dat de fles terugkomt.
Blik verdwijnt in de vuilnisbak. Net als papier en ook
kranten, die door gebruik vies zijn geworden. Zo verpakt de visboer zijn handel en de arbeider
zijn eten in oude kranten.
Recyclen van papier levert weer nieuw papier op. Oude kranten worden zo af en toe ook opgehaald voor goede doelen. Op mijn lagere school gebeurt dat voor hongerige mensen in Afrika. Charitatieve instellingen kunnen met de opbrengst van dat oud-papier hun doelen financieren.
Twee handelaars in afval, die in de vijftiger jaren uit het straatbeeld verdwijnen, zijn de schillenboer en de lorrenboer. De schillenboer komt met zijn paard en wagen langs om het groente- fruit- en tuinafval op te halen. Later als de paarden niet meer zo in zwang zijn, komt de schillenboer langs met zijn zogenoemde ‘ijzeren hond’, een soort brommer met een laadbak.
De lorrenboer handelt in lompen en metalen. Hij weegt oude kleren, dekens en ander lappenspul, koopt het op en betaalt daarvoor een kiloprijs. Dat zelfde doet hij met metalen als lood, tin, nikkel en koper. De lorrenboer vervoert zijn handel óók in een ijzeren hond.
In plaats van die laatste twee ‘boeren’ staat tegenwoordig de groente- fruit- en tuinafvalbak en de Leger des Heils-container in de buurt.. ‘Morgensterren’ tenslotte, ontfermen zich vooral over het voor hen nog waardevolle op straat rondslingerende metaal.
