In de trein hoor ik tegenwoordig niet meer: ‘Goedemorgen dames en heren’. Dat heeft de NS veranderd in: ‘Goedemorgen reizigers’. Het woord 'reizigers' is gelijk duidelijk; alle reizigers worden begroet: mannen, vrouwen, kinderen, homo’s, lesbienne, pedo's, enz. Genderneutraal. Geen aanleiding meer om ‘woke’ te zijn naar de NS.
Met dames- en herentoilet heb je dat ook, op veel plekken
worden nu gender neutrale toiletten gerealiseerd. De bedoeling van
genderneutraal taalgebruik, zoals de NS doet, is, dat geen woorden gebruikt worden, die als
vooroordeel, discriminatie of vernedering kunnen worden beschouwd. Die woorden
kunnen de indruk wekken dat een bepaald geslacht of gender de norm is.
‘Woke’ staat letterlijk voor ‘wakker. Wie ‘woke’ is, ziet de
onrechtvaardigheid in de wereld en ziet
dat dat onrecht óók daar zit waar je het niet zou verwachten. Politiek linkse
mensen zijn meestal wel ‘woke’ Rechtse mensen vinden ‘woke’ vaak maar
flauwekul. Het gaat soms hard tussen de beide polen, elke nuance verdwijnt: als je Zwarte Piet wel ziet
zitten ben je gelijk een racist en als je een homo een ‘pisnicht’ noemt ben je meteen
homofoob.
Wokeness sijpelt zo langzamerhand alle kieren en hoeken van
de samenleving in. Universiteiten, de media, de cultuursector, film en tv, al
die instellingen zijn in de greep van ‘woke’.
Onder wokeness worden verschillende vormen van sociaal
onrecht verstaan: discriminatie, ongelijkheid, mensenhandel, arbeidsuitbuiting,
gendergeweld. Die verschillende vormen van onrecht haken in elkaar en vormen zo
gezamenlijk het weefstel van onze samenleving.
Niet alleen racisme of feminisme maar ook pro vaccinatie standpunten
(corona) worden tot ‘woke’ verklaard. De nu bijna verboden omroep Ongehoord
Nederland, dwingt ‘woke’ zijn zo af: alles wat niet blank is en niet hetero, móét omarmd
worden.’
‘Woke’ is een handige vergaarbak voor alles wat rechtse
mensen stom vinden aan het gedachtegoed van andersdenkenden. Het beeld van de
woke-activist met diens neon geverfde haar, neusring en neo-prenouns (hen,
hun), dient dus vooral de critici van wokeness – die vervolgens zelf zeer
onkritisch zijn over waar ze nou eigenlijk kritiek op hebben.
In 2014 bereikte het woord ‘Woke’ voor het eerst de kranten.
De achttien jarige Michael Brown, zelf ongewapend, werd in de stad Fergusondoor
een politieman doodgeschoten. De avond
van de moord ging de zwarte bevolking de straat op om te protesteren tegen
racistisch politiegeweld. Deze actie zou de start worden van de Black Lives
Matter beweging. De actievoerders riepen elkaar op om ‘woke’ te blijven. Wat betekent:
blijf alert op acties van de politie en racistische dreigingen, pas goed op
jezelf. De hash#staywoke deed al gauw de ronde op sociale media. Die
#uitdrukking bestond veel langer binnen de Afro-Amerikaanse gemeenschap.
In 1938 besluit de blues-zanger Lead Belly zijn nummer
Scottsboro Boys met de gesproken zin: ‘Best stay woke, (everybody) keep their
eyes open.’ Het lied gaat over een groep zwarte tienerjongens die beschuldigd
wordt van het verkrachten van twee witte vrouwen. Lead Belly vermaant met zijn
‘stay wake’ zijn Afrikaanse toehoorders om zich altijd bewust te zijn van de
gevaren van racisme en die systematische ongelijkheid, ingebakken in de
Amerikaanse samenleving. Die vormden toen – en nog altijd – een dagelijkse
reële bedreiging voor de veiligheid en bestaanszekerheid van zwarte Amerikanen.
In latere jaren breidde die betekenis zich steeds verder
uit. ‘Woke’ werd steeds vaker de aanduiding voor een ‘wakker worden’ voor
sociaal onrecht in het algemeen.
'Beste lezers, ik ga leggen. Ik heb er slaap van gekregen.'
