Zes jaar geleden leer ik een oude dame kennen. Lichamelijk, maar veel mèèr nog geestelijk, voelt zij zich een wrak. Door haar zwakke knieën en een uitstulping aan haar bovenrug, loopt ze niet meer zo makkelijk. Haar leven wordt gedomineerd door angsten. Ze is aan huis gekluisterd. Haar dagen brengt ze door in eenzaamheid, die gepaard gaat met smartelijk huilen en ondraaglijke migraineaanvallen … en dit al meer dan dertig jaar.
Ik leer haar kennen in onze kerk, de kerk van de Heilige
Maagd Maria. Ik ben daar vrijwilliger op de
dinsdagmiddagsoos. Oudere dames (60+)
komen daar bijeen, om de tijd te doden; te babbelen, iets te drinken, te
snoepen en een spelletje te doen. Jokeren,
monopolie ook populair is mens erger je niet. Ikzelf ben een man, wat jonger
dan de dames hier: vijfendertig. Vrijwilliger.
Mijn taak op deze soos is ervoor te zorgen dat alles gladjes verloopt: dat iedereen
kan spelen, iedereen haar natje en haar
droogje heeft en dat niemand met haar ziel onder haar arm komt te
zitten.
Haar spelletje jokeren is afgelopen, de oude dame heeft dan
even niets om handen en dan zit ze wel zo in elkaar, dat ze ‘er op af
gaat’. In dit geval op mij. Zo komt ze
me complimenteren met het feit dat ik, zo belangeloos, mijn best doe om het
haar en de anderen natuurlijk naar de zin te maken. Zó positief zeker als je in aanmerking neemt
hoe het haar tegen zit in het leven. Het zou niks voor háár zijn dat vrijwilligerswerk. Werken lukt haar überhaupt niet meer. Ze is vijftien jaar onderwijzeres geweest op de
Rooms-Katholieke Sint Lazarusschool. De mooiste tijd van haar leven. Alle
klassen heeft ze gedaan. Het leukst vond ze nog wel de zesde klas … dat noemden
we toen nog zo … tegenwoordig heet dat groep 8.
Tja, daarna moest ze haar leerlingen loslaten; gingen ze naar de mavo,
de technische school, de hbs of naar de spinazie academie, zoals ze de
huishoudschool destijds ook wel eens noemden.
Ze beet even onopvallend op haar rood gestifte lippen ... glimlachte
even. Ze heeft ook altijd genoten van de
schoolreisjes: naar de Kennemer Duinen, de Drunense Duinen, de Efteling. Een
miskleun als schoolreisje vond ze de Passiespelen in Tegelen, Zuid-Limburg. Dat
was een verplicht nummer: we waren immers een katholieke school. Zo saai. Een eindeloos
toneelstuk in de buitenlucht over het
leven en lijden van Jezus. Ze draait haar zegelring rond om de ringvinger van haar linkerhand. Heel jeugdig heeft ze haar nagels extra lang
laten groeien; ze zijn felrood gelakt.
Zevenendertig was ze toen ze heel erg ziek werd. Ze kon geen
les meer geven. Zware depressies en hoofdpijnen teisterden haar. Ze werd al gauw voor 100% afgekeurd. Haar wachtte de
WAO. Tot mijn grote verbazing vertelde ze me dit laatste nog tamelijk monter.
Overduidelijk is het dat de oude dame alle angst, depressie en chagrijn niet heeft
meegenomen naar de soos. Vriendelijk lachend nodigt ze me uit om binnenkort eens bij haar een kopje thee te komen drinken. Als je
wil kan het zo dadelijk wel, direct na de soos.
Het opruimwerk is gedaan; de zaal is weer schoon. Eerst even
mijn vrouw bellen, dat ik wat later thuis kom. Dan ga ik naar mijn
thee-afspraakje. Ze verwelkomt me hartelijk. De oude dame heeft zich
vliegensvlug omgekleed. Ze heeft nu een pikant rood bloesje aan met een wat dieper décolleté dan
zojuist op de soos. Haar lippen heeft ze bijgestift. Ze gaat me vòòr naar de woonkamer, waar de
thee al op een réchaud klaarstaat. Bij de thee snoepen we een bitterkoekje. Ik
vertel haar dat mijn zoontje volgende week maandag zeven wordt. We gaan dan met
zijn drietjes naar Blijdorp.
Als we de thee op hebben,
zegt de oude dame opeens dat ze 64 is en vraagt er gelijk achteraan hoe
oud ik ben. Eerlijk gezegd had ik haar wat jonger ingeschat.
‘Ik ben bijna 36’.
‘Oeps,’ zegt de dame, ’wat lekker jong nog. Weet je, ik
vrees dat de Heilige Maagd Maria mij niet
naast haar in de hemel zal dulden. Ik ga namelijk altijd, na het eerste kopje
thee dat ik drink met een man, met hem naar bed … zélfs al is hij getrouwd.’ De
oude dame staat op, maakt wat knoopjes los van haar rode bloesje en vraagt hem
met haar mee te lopen.
