ATROFIE.

Een van mijn trouwe lezers heeft mij ooit eens Jos de Jankert genoemd. Dat kwam toen nogal hard bij me aan. Het was me niet direct duidelijk ‘hoezo’. Maar nu, honderden stukjes verder, moet ik hem wel gelijk geven. Die naam past wel bij mij. In mijn stukjes kom ik vaak naar voren als een benadeeld, misleid, verraden, bedrogen, verlaten, versleten, verdrietig, verlegen, eenzaam, gewond, geblesseerd, ziek of zielig persoon … in een woord: als een looser. In goed Nederlands: een jankert.

Eergisteren had ik weer een goede reden om in de ‘jankert-modus’ te kruipen. ‘s Ochtends had ik in het Franciscus-ziekenhuis een afspraak bij dokter van Hal, een orthopedisch chirurg . Hij is degene die vorig jaar mijn versleten rechter schouder verving door een nieuwe. Vandaag is het ruim acht maanden later en ben ik voor de derde keer bij hem op controle.


Eerst roentgenfoto’s laten maken. Volgens van Hal zien de foto’s van de schouder er goed uit ... ‘Maar hoe gaat het verder met u, meneer Mastwijk?‘
‘Tsja, dokter, sinds de operatie kan ik al weer veel, heel veel. Bijna alles wel …’
‘Maar …’ valt van Hal me dan in de rede.
‘Ja, maar ik kan bijvoorbeeld mijn arm slechts voor de helft optillen. Iets uit een keukenkastje pakken, mijn arm uitstrekken, fotograferen, bier (of cola) in een glas schenken, was ophangen, dat lukt niet meer met rechts. De fysio, waar ik nu al acht maanden kom, zegt dat ik daar maar mee moet leren leven.’


‘Ja,’ zegt van Hal, ‘daar heeft die fysio wel gelijk in. Het is atrofie. De spier die die handelingen voor je arm mogelijk moet maken is er niet meer …weg … opgelost. Niks meer aan te doen, meneer Mastwijk.’


Dat is even slikken. ‘Gelukkig hoef ik niet zo lang mee mee,' verzucht ik, ‘maar als ik twintig was zou het echt een ramp geweest zijn’.

Daar moest van Hal wel een beetje om lachen.


Jos de Jankert
21 mei 2024

JULLIËTTA.

Mijn Agentijnse vriendin Julliëtta is heel even terug in Rotterdam. Ze is cinéaste. We leerden elkaar kennen op het Filmfestival. Ze vindt het leuk om samen nog eens een rondje Rotterdam te doen. We zijn inmiddels bijna twintig jaar verder. Zij is veertig, ik vierenzeventig.

We nemen de Maastunnel. Met de steile roltrap naar beneden. Vrijwilligers helpen daar fietsers die niet naar beneden durven. Wij lopen onder de Maas door van noord naar zuid. In zuid zien we de cruiseboot: de Rotterdam. De gigantische afmetingen van dat schip zijn nu goed zichtbaar. Julliëtta vindt het leuk om te horen dat mijn vader, als zeeman vele jaren op die boot heen en weer gevaren heeft tussen Rotterdam en New York.

In onze ‘small talk’ komen we ineens op Avignon. Het theaterfestival van het Franse stadje Avignon. Ik was daar vaak. Zij kent een liedje over Avignon: ‘Sur le pont d’Avignon, on y danse, on y danse. Sur le pont d’Avignon on y danse dans le rond.’ Luidkeels zingend lopen we langs Nieuwe Maas. Julliëtta neemt het gezang stiekem op. Het is een leuke opname geworden. Geeft goed de sfeer weer: vrolijk en een beetje opgewonden(vooral ik).

We lopen verder in de richting van het Lloydterrein. In café Stroom drinken we koffie. Ik laat haar wat foto’s zien. Van mijn zonen onder andere.
Gisteravond zag ik in de bioscoop de film 'Charcoal’ van Carolina Markowicz. Echt leuk. Zij gaat hem nog zien. Ik krijg een stukje te zien van de film zien waar Julliëtta mee bezig is.

Ze verrast me: net als ik is ze dol op Amy Whinehouse. Twintig jaar terug vond ik Jack Johnson en John Mayor heel goed … nu nog steeds. ‘Herinner je je die tekst van John Mayor nog, Julliëtta? ’: ‘I’m so afraid of getting older, ‘cause I’m so good in being young’. Die is mij nog steeds uit het hart gegrepen. Daar moet ze om lachen.

We eindigen het middagje in het mooiste café van de wereld ‘Café de Oude Sluys’. Drinken daar een paar pilsjes. Julliëtta raakt niet uitgekeken in dat café met de prachtige plafonds. Ze blijft foto’s maken. Drie oude mannen, allen iets jonger dan ik, kunnen hun ogen niet van haar afhouden. Wanneer we weggaan, zegt een van hen tegen mij:

‘Meneer, u hebt een mooie vriendin.’

‘Dank u’, zeg ik.

‘Wat zei hij?’ vraagt Julliëtta.

‘You have a beautiful friend, sir.’

‘And you’re my wonderful friend’.

Als ze dat gezegd heeft slaat ze haar arm om me heen en drukt mij stevig tegen zich aan.

FESTIVAL O. 2024.

Festival O. 2024.

O. is een verrassend internationaal opera- en muziektheaterfestival met Rotterdamse verhalen, vernieuwende kunstenaars en avontuurlijke lokaties. Op 30 verschillende plaatsen in de stad zijn 60 verschillende producties te zien. Van try-outs tot wereldpremières door jonge en meer gevestigde namen.


Gisteren zag ik in de Romeynshof in Ommoord, ‘Coming of Age’ van de Stichting Spinthout onder regie van Lily Burggraaf. Spinthout wordt gevormd door drie opera diva’s op leeftijd: Hebe Dijkstra, Lucia Meeuwsen en Elena Vonk. Zo te zien waren ze alle drie dik boven de zeventig maar … eerlijk is eerlijk, ze klonken als dartele dertigers. Geweldig!


Hun hele leven zijn ze met hun stem bezig geweest. Deze drie zangeressen lieten zich overal horen. Ze waren er aan gewend om in de spotlights te staan. Toch werd het met de jaren wat stiller. Want leeftijd kon je immers horen , (vandaag eigenlijk nauwelijks, hoor!) en … er was altijd hun streven naar perfectie.


Bewoners van Ommoord waardeerden de komst van de diva’s bijzonder. De Romeynshof was dubbel en dwars uitverkocht … de zaal zat vol met ‘grijze koppies’. Voor deze mensen is dit soort cultuur ‘vlak voor de deur’ bijzonder aantrekkelijk. Het culturele centrum van Rotterdam biedt weliswaar talloze malen meer culturele activiteiten maar is voor deze Ommoorders vaak te ver en te onveilig. In de Romeynshof zijn regelmatig interessante voorstelling: cinema, cabaret, theater, jazz, zang. Persoonlijk hoor ik dan óók tot de ‘grijze koppies’ maar ik geef toch nog steeds de voorkeur aan het grotere aanbod van het drukke en ‘onveilge’ Rotterdamse centrum.


In ‘Coming of Age’ verbreken de drie zangeressen de stilte. Ze nemen je mee in de mogelijkheden en de schoonheden van hun oudere stem. Klinkt hun stem nog? Hoe luisteren we er naar? Horen we hun eigen verhaal? Je leert de diva’s meer kennen. Het geluid en de muziek die bij hen horen. Hun kwetsbaarheid is mooi om te zien in de ontmoeting met ons, luisteraars. Ze nodigen je als toeschouwer uit je eigen stem te vinden. Niet perfect en toch mooi.


De dames kregen diverse ‘open doekjes’ en bij het slotapplaus werden ze twee keer teruggehaald.


Ze zongen in totaal 14 liederen: waaronder:
Mozart Drei Damen
Schönberg Mundestrunken
Weill Lied van Mandalay
Quilter Blow, blow thou winterwind
Bizet Carmen

Dit optreden van deze diva’s smaakt naar meer, doch helaas … van een vervolg hierop weet ik nog niets.


Van het festival O. is overigens in Rotterdam nog genoeg te genieten: 16 – 26 mei 2024. Informatie en tickets zijn verkrijgbaar op: o-festival.nl

TIJD TEKORT.

Als iemand mij onlangs vroeg ‘hoe gaat het met je?’ antwoordde ik steevast: ‘Goed maar ik kom alleen elke dag een uurtje tekort’. Ik had dus blijkbaar te veel ‘hooi op mijn vork’. Ik moest prioriteiten gaan stellen. Minstens zeven uurtjes per nacht slapen en … genoeg tijd overhouden voor andere leuke dingen. Ik besloot toen allereerst te stoppen met het koor. Daardoor kreeg ik een hele donderdagmiddag vrij. Prima.

Onverwachts kwam daar nog een geheel vrije maandagmiddag bij. Want normaal gesproken wandel ik dan. Met een wandelgroep. Hartstikke leuk! Maar door het puberale, pesterige, geniepige en halsstarrige gedrag jegens mij, van de groepsleidster van die wandelclub, een hoog bejaarde vrouw, heb ik me daar laten schrappen als lid. Heb ik ineens tijd over. En dat komt toevallig nog goed uit ook! Dat komt zo:

de flat waar ik woon heeft twee geveltuinen. Jarenlang, tot april jongstleden worden die geveltuinen keurig bijgehouden door bewoners Bea en John. Die zijn in april jl. echter verhuisd. Het bericht van de verhuizing van hen naar Brabant, komt voor de bewoners als een donderslag bij heldere hemel.

‘Hoe moet dat nu verder met die fraaie geveltuinen?’ Dat weten John en Bea ook niet precies maar ze hebben wel contact gehad met de gemeente. Geen enkel probleem! De gemeente gaat de planten, bloemen, struiken en boompjes netjes opruimen en de geveltuinen weer als van ouds betegelen. Tenzij … er bewoners zijn die het werk van John en Bea willen overnemen.

Dan komt Mies in actie. Ze vindt de geveltuinen te mooi om ze zo maar te laten weghalen door de gemeente. Ze hangt een briefje op in de hal van de flat. Enthousiast roept ze daarin medebewoners op een ‘geveltuingroep’ te vormen: om samen die tuinen mooi te houden. Ik ben gelijk enthousiast. Nu ik die wandelclub toch niet meer heb kan ik een best paar uur per week tuinieren. Ik ben weliswaar geen ervaren tuinman maar ik kan wel helpen bij allerlei simpele klussen.

Ik ben niet de enige die me bij Mies aanmeldt. Nog vijf àndere enthousiaste bewoners. Een aardige ploeg om mee te starten. De gemeente stelt budget beschikbaar voor ons tuingereedschap en de plantjes.

Ik heb inmiddels al twee ochtenden hard gewerkt met de ‘geveltuingroep’. Gezellig ook om zo buren beter te leren kennen en … de tuinen zien er weer ‘pico bello’ uit. Complimentjes krijgen van de medebewoners is trouwens ook leuk.

MEISJES.

 Meisjes.

Toen ik nog jong was, zo ongeveer achttien jaar, wilde ik acteur worden, omdat dat verreweg de makkelijkste manier was om leuke meisjes te ontmoeten. Maar tòt mijn achttiende mocht ik ook al niet mopperen over ‘meisjesbelangstelling’. Mijn eerste meisje, Tonny, even oud als ik, acht jaar, mooi, lang blond haar en een beetje klein van postuur, moest ik delen met mijn vriend René. Met zijn drieën liepen we van school naar huis. In het begin deden we niets anders dan gezellig babbelen. René woonde vlakbij school en was het eerste thuis. Op een keer liep ik alleen verder met Tonny en opeens gaf ik haar een kusje op haar wang. Daar schrok ze zich een hoedje van. Ze begon te huilen. ‘Ik ben nog veel te klein om te neuken, hoor’ zei ze, terwijl ik het daar nog niet eens met haar over gehad had.

In de knikkertijd, ik was toen elf jaar, knikkerde ik potjes met Ria, een lieve, lange slungel. Ze was een kop groter dan ik. ‘Drie op,’ zei ik’. ’Nee’ zei zij: ’Vijf!’ Ik geef haar haar zin maar, dan gaan we daarna lekker zoenen … ik liet haar toen ook nog winnen en ja hoor … binnen tien minuten zaten we in de in de bossies … eerst zoenen, mond op mond en dan broekjes naar benee en dan hopsa ... dat vonden we allebei toentertijd wel lekker, Ria en ik. Ik vond Ria best wel een leuke griet, hoor, maar alle vriendjes bij mij uit de straat vonden haar lang, dun en lelijk. Dat was op zich wel jammer. Ik heb het toen uitgemaakt met Ria. Want ik wilde uiteindelijk toch een echte lekkere meid en geen lange , dunne, lelijke slungel. Knikkervriendjes bleven we nog heel lang, Ria en ik. Dat wel.

Veertien was ik, toen kreeg ik met Frieda. We hoelahoepten toen vaak samen. Goed voor je heupen en je middel. Elastieken deden we ook. Af en toe gingen Frieda en ik de bossies in. Om te zoenen … soms deed Frieda haar bloesje uit … mocht ik naar haar kijken. Dan mocht zij me even lekker vasthouden. Dat was spannend… dan kriebelde het door mijn hele lijf. Frieda had het zo te horen ook leuk. Dertien was ze. Godzijdank, kleiner en iets molliger dan Ria. Ook dùrfde ze op den duur meer dan de andere meisjes. Helaas maakte ze het al snel uit met me. Ze verruilde me voor een goser van zeventien met een Puch.

NAAR DE VERDOMMENIS MET WILDERS?

Ja, hij heeft nu eenmaal een meerderheid in het parlement. Maar met Wilders aan het roer staan onze rechtsstaat, het fatsoen en de medemenselijkheid op het spel. De partij van ‘minder, minder, moslims, torpedo-aanvallen op journalisten en de rechtsstaat, heeft nu de teugels van het land in handen.

Het is tekenend dat Wilders nu weer met een dubieus figuur naar voren schuift. Eerst verkoos hij een frauduleuze informateur: Gom van Strien. Die moest al binnen 24 uur inpakken en wegwezen.


Nu draagt hij Ronald Plasterk voor als premier van zijn kabinet. Op slinkse wijze werd deze Plasterk veelvoudig miljonair door zich een patent op een kankervaccin toe te eigenen. Een patent dat toekomt komt toe aan de Universiteit van Amsterdam. Het kwalijke gevolg van Plasterks handelen is, dat het vaccin daardoor talloze malen duurder wordt voor kankerpatiënten. Deze affaire trekt de integriteit van Plasterk in twijfel. En dat kan een potentiële premier natuurlijk niet gebruiken. Er loopt al een fraude onderzoek tegen hem.


Paadjes richting verdommenis.


De w.w. wordt verkort. Is nu 2 jaar. Wordt 1,5 jaar. Minimumloon, bijstand en AOW blijft gelijk.

De accijns op brandstof wordt verlaagd (kost de overheid 1,5 miljard): daar profiteren vooral mensen met hogere inkomens van.

De toeslagen (huur-, zorg- en kinder-) worden verhoogd maar er blijft onzekerheid of je aan het eind van de rit veel of alles moet terug betalen.

De spreidingswet wordt ingetrokken. Met deze wet zouden asielzoekers verspreid kunnen worden over alle gemeenten in het land. Er komt nu een ‘asielcrisiswet’ om de komst van migranten aan te pakken. Ze snel het land uit kunnen werken.

Voor de cultuursector wordt het lage btw tarief afgeschaft: theatertickets worden duurder. Boeken en kranten worden duurder (van laag naar hoog btw tarief). Bioscoop blijft even duur.

De eigen bijdrage voor de zorg wordt in 2027 gehalveerd (van 385 naar 165 euro). Maar … de kosten per behandeling gaan naar 50 euro. Daardoor gaat de zorgpremie omhoog. Vestzak-broekzak is dat.

De boeren hebben hun zin gekregen. Mestbeleid en stikstofbeleid worden op hun beloop gelaten.

Oekraïne houdt Nederlandse steun. Europa mag niet uitbreiden.

Dat gaat Nederland veiliger maken: keihard optreden tegen: straatterreur, lhbti, antisemitisme, grensoverschrijdend gedrag, agressie tegen zorgverleners e.d. Er wordt niet bij gezegd hoeveel budget daarvoor is.

De maximum snelheid gaat van 100 naar 130 km per uur.

De publieke omroep wordt met ingang van 2026 met 100 miljoen euro gekort.

Of gaat Nederland toch met Plasterk naar de klote?

STOPPEN.

Terwijl Anton een sjekkie voor zijn vriendin Jet draait, kijkt deze haar aan en zegt: ‘Gek hè? Ik rook nu al zo lang niet meer maar ik blijf het leuk vinden om sjekkies te draaien. Het is nu vierendertig, nee, vijfendertig jaar geleden, dat ik mijn laatste sjekkie rookte. Dat weet ik nog zo goed omdat het op 9 november 1989 was. De dag van de val van de Berlijnse Muur’.

Veertig jaar bijna had ik gerookt in de veronderstelling, dat ik aan roken verslaafd was. Het lukte me nooit om er van af te komen. Niet met het goede voornemen op 1 januari van het nieuwe jaar … niet met een weddenschap … niet met een nicotine-pleister op mijn neus … niet door elke dag wat minder te gaan roken … de nicotine bleef onverminderd nodig.

Jet rookte vanaf haar dertiende ... als een schoorsteen. Je hoefde bij haar niet aan te komen met ‘lul-verhalen’ over zwarte longen en dergelijke. Haar geestelijke gezondheid is haar duizendmaal liever dan wat voor kleur long dan ook. Ze heeft zat vriendjes versleten. De een rookte wel, de ander niet. En stuk voor stuk wisten ze allemaal dat praten over haar rookgedrag taboe was.

Van haar zestiende tot haar twintigste ging ze met Rody. Aan iedereen vertelde Jet dat het heel serieus was. Er waren zelfs trouwplannen. Rody was eerst ook een verstokte roker en dat niet alleen … hij liep tevens marathons. Op een gegeven moment werd hij steeds na de vijfentwintigste kilometer kortademig. Rody gaf toen rigoureus het roken er aan. Puur voor de sport. Aan Jet vroeg hij om voor ZIJN sportieve carrière, ook te stoppen.

Sindsdien gaat Jet als een tevreden rokende vrijgezel door het leven.

Anton, die vriend van Jet, slaagde er dus uiteindelijk in op 9 november 1989 te stoppen. De Berlijnse Muur viel toen niet alleen maar het was óók Antons pappa-dag. Zijn vrouw was naar haar werk. Anton had de zorg voor hun twee dochtertjes; een van twee en een van vier jaar. De jongste had gepoept en moest verschoond worden. Anton stak toen eerst nog even een sjekkie op en terwijl hij die schone luier aandeed, viel er een heet stukje as op het buikje van de kleine meid. Haastig wapperde hij de as van haar af.

Die keer rookte hij zijn allerlaatste sjekkie.