maandag 18 augustus 2025

TE GAST: SANDER DONKERS

Tijdens mijn afwezigheid plaats ik hier columns van anderen.

3. Sander Donkers. (Volkskrant).

=============================

Veertien minderjarige meisjes.

Graag zou ik alle Kamerleden die voor de smerige en kansloze asielwetten stemden een nachtje willen opsluiten in Fenix, Rotterdam. Dat is een museum, dus een straf kan je het niet noemen. Wel zou je er blootgesteld kunnen worden aan een andere kijk op migratie - het enige thema.

Daags nadat een stel halvegaren in Coevorden de komst van 14 (!) minderjarige (!) meisjes (!) wist te blokkeren met rellen en brandstichting, doolde ik door de zalen van het museum vol kunstwerken en foto’s die een eeuw ontheemding omspanden. Altijd waren er mensen op de vlucht, overal ter wereld. Als ze daar geen goede reden voor hadden gehad, waren ze niet in beweging gekomen. Elke gelukszoeker is in de eerste plaats een ongeluk-ontvluchter.

Door het raam zag ik de kade waar ooit duizenden landgenoten aan boord gingen van de Holland-Amerikalijn, op zoek naar wat velen nu hier hopen te vinden: een beter leven, pardon, ik bedoel natuurlijk: geluk.

zondag 17 augustus 2025

TE GAST: PAULIEN CORNELISSE

Tijdens mijn afwezigheid plaats ik hier columns van anderen.

2. Paulien Cornelisse. (Volkskrant).

=============================

Funest voor de zwemtijden.

In Friesland bezochten we een buitenzwembad van olympische proporties, maar dan wel met een glijbaan en een pierenbad erbij. Ook gooide het personeel matten en banden in het water, zodat er lekker kon worden gespeeld. Al ronddobberend in een band kwam ik tot de overtuiging dat deze toevoegingen aan het olympische bad ook bij de Olympische Spelen niet zouden misstaan en tijdens een wedstrijd zou een atleet zich uit het water mogen hijsen, naar de glijbaan rennen, ervan afgaan, om met een plons midden tussen zijn/haar banen zwemmende collega’s te belanden. Ondertussen zou een andere zwemmer op een mat mogen klimmen om daar te gaan zitten wiebelen, zodat er golfjes ontstaan.De andere zwemmers zouden, of er niks loos was, moeten proberen door te gaan met hun baantjes. Ik geef toe, het is allemaal funest voor de zwemtijden, maar de zwemmer die met de minste irritatie op deze hindernissen reageert is natuulijk wel een echte winnaar.

zaterdag 16 augustus 2025

TE GAST; JARI VAN DER PLOEG

Tijdens mijn afwezigheid plaats ik hier columns van anderen.

1. Jari van der Ploeg. (Volkskrant).

=============================

Migrerende migranten.

De eerste scène vond plaats in 2006 en werd gefotografeerd door Arturo Rodrígues, die er een World Press Photo mee won. Op zijn foto’s is te zien hoe de vluchtelingen, zodra ze aan land komen, handdoeken krijgen aangereikt van de geschrokken toeristen, net als flesjes water en af en toe zelfs een hand op hun schouder.

Tijdens de tweede scène, die eerder deze maand plaatsvond in Granada, schrikken de toeristen eveneens. Maar ditmaal pakken ze geen handdoeken om te helpen. Ze pakken parasols om de aan land klauterende vluchtelingen een oplawaai te geven. Sommige badgasten schelden, anderen tieren en werken de vreemdelingen tegen de grond.

Gedurende een deel van de periode tussen die twee scènes in, versloeg ik voor deze krant de Europese migratiestromen. In een poging dat zo secuur mogelijk te doen, heb ik onder meer de geur beschreven van een overleden drenkeling op zee. Ik heb beschreven hoe alleenreizende migranten, sommigen niet ouder dan 14 jaar, in Athene hun lichaam moesten verkopen aan oudere mannen, omdat ze geld nodig hadden voor eten.

En ik heb de chaos en wanhoop in kamp Moria op Lesbos in woorden proberen te vatten, onder meer door artsen te citeren die een enorme stijging zagen van het aantal zelfmoordpogingen onder gevluchte kinderen. Sommigen sneden zichzelf, de meesten liepen gewoon de zee in.

In de eerste paar jaar waren de reacties op dat soort verhalen nog vriendelijk: wat erg, hoorde ik dan. En: wat kunnen we vanuit Nederland doen? Maar later volgden steeds vaker boze berichten van mensen die vonden dat ik de discussie bevuilde. Ze zeiden dat ik mijn lezers emotioneel chanteerde door dit soort zielige verhalen op te tikken, dat ik mij schuldig maakte aan vluchtelingenporno en dat het bij zo’n belangrijk thema als migratie veel beter zou zijn om enkel naar de feiten te kijken, niet naar emoties.

Ik dacht dan altijd: is het dan geen feit dat even verderop, in Griekenland, kinderen zelfmoord plegen omdat ze zich zo verschrikkelijk alleen gelaten voelen?

En ik dacht: waarom moet een gevoel als compassie eigenlijk buiten de migratiediscussie worden gelaten, terwijl je de angst voor en woede op migranten wel ongebreideld mag opstuwen?

Vooral de laatste maanden gaat het hard, alsof naast de ijskappen ook onze tolerantie sneller smelt dan verwacht. In Spanje worden vluchtelingen aangevallen door toeristen, in Griekenland moeten uitgeprocedeerde asielzoekers voortaan elektronische enkelbanden dragen en in Nederland zorgde VVD-Kamerlid Queeny Rajkowski deze week voor een tot voor kort ondenkbaar dieptepunt.

Ze twitterde dat ‘Netanyahu hint op migratiestromen uit Gaza’. En omdat Nederland zo’n nieuwe, ongecontroleerde migratiestroom niet aankan, eiste ze per direct een staakt-het-vuren.

Twee jaar lang deed haar VVD niets tegen de genocide. Niets. Maar nu de slachtoffers ervan mogelijk hierheen komen, is opeens dringend actie nodig. Het is momenteel campagnetijd dus in een zeer bewuste poging stemmen te winnen, zegt de meest toonaangevende partij van Nederland: een vermoorde Palestijn is tot daar aan toe. Maar een migrerende Palestijn? Dat nooit.

Ik zou er eigenlijk boos om moeten worden, woest zelfs want dat is een emotie die telt, maar in alle eerlijkheid voel ik vooralsnog alleen verdriet.

woensdag 6 augustus 2025

LEEG OF VOL.

Een onafzienbare leegte is indrukwekkend. 'Afgeladen vol' imponeert ook, maar is doorgaans tijdelijk van aard. Een geheel gevulde emmer is niet zo veelvuldig te zien als een lege emmer. Zeker als er een gat in zit. 

Bij enigszins normaal functionerende mensen is zowel de blaas als de maag doorgaans matig half leeg. Heel af en toe zitten maag en blaas vol. Na een eet- en drinkfestijn.

Neem een voetbalstadion. Twee maal driekwartier per veertien dagen is het stadion stampvol. De volgende dertien dagen is er een volledig stilte. Het stadion staat ook nog eens leeg in de zomer- en winterstop!

Het is bij mij in de straat altijd leeg. Behalve kort voor half negen ’s ochtends en kort na half drie ’s middags dan is mijn straat  vol met kinderen en hun ophalers. Tussen half negen en half drie en tussen drie uur ’s middags en acht uur ’s ochtends is mijn straat vrijwel leeg. Nu, met de zomervakantie is het hier zes weken nòg leger: geen kinderen geen volwassen ophalers.

Mijn boekenkast staat vol. Er kan niks meer bij. Geen boek. Ik heb twee boeken voor mijn verjaardag gehad. ‘Liefde’ van Karl Ove Knausgärd en ‘Het goede kwaad’ van Samanta Schweblin. Voor deze boeken moet ik een plekje inruimen. 

Ik ga wat boeken van me ’te geef’ leggen op de stoeltjes in de hal van mijn bejaardentehuis. Een jaartje terug ging ik, nadat ik daar wat 'meeneemboeken' had neergelegd, weer even vlug  naar boven, naar mijn appartement, om nog meer meenemers te halen. Toen ik vijf minuten later weer beneden was, waren al die boeken al meegenomen. Zo zal met de volgende stapel ook wel weer.

Van melk weet iedereen, dat er volle melk bestaat maar geen lege. De tegenhanger van volle melk is magere melk Grappig is dat je een vol pak half volle melk leeg kan drinken.

Ook bestaat het begrip leeghoofd. Iemand die niet zo slim is. Iemand die wel slim is wordt geen volhoofd genoemd maar een bolleboos of iets dergelijks.

Een paard: dat kàn een volbloed zijn. Hoe zou een leegbloed er uit zien? Raar?

Voldoende is mijn schrijfsel somss. Maar ‘leegdoende’? Neen, nooit van gehoord. Noem mijn schrijfsel dan maar gewoon slecht.



De pijp is leeg. Tot en met 31 augustus geen nieuwe schrijfsels. Vanaf 1 september weer vol gas. Alleen .... niet meer dagelijks!

Ik blijf natuurlijk leesbaar voor je. Met bijna 2000 schrijfsels leg ik voor je klaar.

maandag 4 augustus 2025

EDINBURGH, LAATSTE DAG!

Mijn geplande vakantie van drie weken in Edinburgh is er een geworden van drie dagen. Ik zit als ik dit schrijf al weer thuis.  Ik ben in die stad voor het theaterfestival maar ook voor de andere bezienswaardigheden. Onder andere een excursie naar het beroemde Monster van Loch Ness.

Maar …, ik ben overweldigd door de gigantische hoeveelheid nieuwe indrukken van een voor mij onbekende stad, met veel inwoners en juist in de maand augustus een grote toeristengolf. De theaterlocaties, die ik wil bezoeken en de startpunten van de excursie  zijn verdeeld over de hele stad. Voor een aantal excursies en voorstellingen had ik de kaartjes al gekocht. Helaas heb ik de juiste locaties vaak niet kunnen vinden. Sommige dus wel maar te laat, ondanks google maps en ondanks de behulpzaamheid van de Edinburgers.

Daar komt nog bij dat het hostel waar ik voor 16 dagen had geboekt niet aan mijn verwachtingen voldoet. Het is te onrustig in de slaapzaal waar mijn bed (en locker) staat. Ik slaap nauwelijks. In plaats van te slapen tel ik de mislukkingen bij elkaar op. Het niet kunnen vinden van theaters, bezienswaardigheden. De weg kwijt raken. Letterlijk. En soms ook figuurlijk. Dit ‘niet slapen’ kan ik psychisch niet aan.

‘Ga hier weg’. Steeds dwingender, paniekeriger  gonst het door mijn hoofd. Vroeg in de ochtend bel ik met Easy Jet voor een vlucht naar Nederland. Ik pak mijn koffer in. Pas laat in de avond is het tot mijn opluchting geregeld. Vannacht slaap ik (goed) in mijn eigen bed.

Ik voel me een looser. Ben zeer teleurgesteld, dat ik deze trip, waarvan ik me zoveel heb voorgesteld niet heb kunnen afmaken. Ik ben te overmoedig geweest. Heb me van te voren niet gerealiseerd dat ‘al dat leuks’ plaatsvindt in een voor mij totaal onbekende stad. Dus niet in Rotterdam, mijn woonplaats, waar ik elke heg en steg en vele mensen ken. En niet onbelangrijk ook: waar mijn bed staat.

Voor een 75 jarige, zoals ik dus, is het blijkbaar te moeilijk om in een stad als Edinburgh in korte tijd wegwijs te worden,. Zich een beetje thuis te gaan voelen. Zich te vermaken.

De les die ik hieruit leer is: leef wat minder wild, neem wat meer rust. Leef een leven dat reëler is. Meer past bij een 75-jarige man.

 

zaterdag 2 augustus 2025

EDINBURGH, DAG 2

De voorstelling, die ik me gemaakt had van het hostel waar ik nu zit, was veel te rooskleurig. Waar ik het tweeëneenhalve week mee zal moeten leren leven is een hoogslaper en een locker. Een behoorlijke kast om mijn kleding, medicijnen, vitaminen en de rest ordelijk op te bergen is er niet. Dat ik in een slaapzaal terecht zou komen, wist ik, maar daaromheen had ik wat meer luxe verwacht. Het hostel zit een oud enigszins verwaarloosd gebouw van vijf hoog en wel op de bovenste verdieping daarvan. Een lift is er niet. Het is ook beslist niet zo dat ‘goedkoop, duurkoop is’ wat vaak wordt gezegd. Nee want voor mijn hoogslaper en locker betaal ik ruim honderd pond per dag. 

 Ik heb overigens wel goed geslapen. In de loop van de nacht ben ik nog even vriendelijk gewekt door een van de kamergenoten. Hij wilde mijn gesnurk stoppen.

 Niet inbegrepen bij logiesprijs maar wel lekker is het ontbijt. Bij een ‘breakfast-restaurantje op 5 stappen van het hostel.

 Ik zit in het oude centrum van Edinburgh. Prachtige woningen, zakelijke panden, kerken, standbeelden.  Het is er overal ontzettend druk.

 Voor de excursie naar het Schotse kasteel vanmorgen kom ik een half uur te laat. Ik heb me een ongeluk lopen zoeken. De groep is niet meer in te halen.

 Daarna gewandeld naar een locatie waar veel theatershows te zien zijn. In een prachtig park. Schaduwrijke wandelpaden met volop banken en uitgestrekte grasperken. Zo kennen we dat niet in Nederland. Het weer hier is goed. Zacht, niet te warm. Af en toe een wolkje voor de zon. Ik heb daar twee voorstellingen bekeken, in een circustent. Een komische acrobatiek-act en een van ouds her bekende trapeze-act. Allebei erg goed. 

Ik heb nog een ticket voor een act van vanavond. Maar helaas: dat theater heb ik niet kunnen vinden. Ondanks alle aanwijzingen van alle kanten. Tussen 8 en 9  heb me doodongelukkig, zoekende,  voortbewogen tussen de massa mensen in het centrum. 

Dit gaat niet goed. Een fors tegenvallend vakantieverblijf en (voor mij) onvindbare theater- en excursielocaties. Dit voelt voor mij nu, op dag twee al, meer als een kwelling aan dan als een prettige vakantie.

Ik wil zo snel mogelijk weg hier.

vrijdag 1 augustus 2025

EDINBURGH DAG 1.

Niet alleen van mij, maar van duizenden andere reislustigen werd vanmiddag op Schiphol het geduld danig op de proef gesteld. Controle op hoeveelheid bagage. Checken van de boardingpas en paspoort (wel 5x).Na een wandeling van zeker drie kilometer over de Schiphol-wirwar zit dit ik nu te schrijven. Pal voor de Gate H26 zit ik. Daar, waar mijn vliegtuig naar Edinburgh moet vertrekken. Om19.45 uur precies. . Doch helaas hagelslag. Het vliegtuig gaat veel later. Om 21.15 uur pas. 

De trein van Rotterdam naar Schiphol heeft veel weg van het spreekwoordelijk blikje sardines. Net als ik de gft-bak naast de coupé-schuifdeuren als zitplaats in gebruik genomen heb, vraagt een medereiziger met een gigantische hoeveelheid bagage,mij om weerveven op te staan zodat hij zijn afgekloven appeltje in de gft-bak kan lozen. ‘Sorry’, zegt hij ‘ik zàg wel dat je nog maar net ging zitten, maar ik moest toch echt dat klokhuisje even kwijt’.

‘Neen’’, zeg ik,’dat deed u d’r om meneer! U wachtte net zo lang met dat klokhuisje tot ik zat'. 

'Neen hoor, grapje.'  

Even schrikt hij. Maar hij herpakt zich snel. ‘Pas maar op’, zegt de Belg, want hij is een Belg,‘ er komen straks nog drie klokhuizen aan van m’n vrouw en mijn dochters’.

Nòg drie keer opstaan voor afgekloven appels.

‘Ik eet klokhuizen altijd op’ probeerde ik nog. Dat had slechts kokhalzen tot gevolg.

Op mijn voor de hand liggende vraag aan de Belg of hij ook gaat vliegen antwoordt hij dat hij veertien uur gaat vliegen om vrienden te bezoeken die in Nepal gaan trouwen. Nepal doet me gelijk denken aan wiet. In de zestiger jaren was Nepal wiet de duurste en de lekkerste, die we hier in Holland konden krijgen. Een vriend van de Belg die al in Nepal was had op wandelingen daar al wietplantages gezien en geroken. 

Hij vindt het leuk te horen dat ik voor het theaterfestival naar Edinburgh ga. Hij zou het alleen zelf niet zo gauw doen omdat zijn Engels niet zo best is. Maar zonder kennis van de Engelse taal valt daar ook veel te genieten van mime, acrobatiek en muziek.

Op dit moment vlieg ik over de Noordzee. Het vliegtochtje duurt een uur en vijf minuten. Om half tien Engels tijd ben ik op het vliegveld van Edinburgh. Als het goed is wacht daar een taxi om me naar mijn hostel brengt aan de Princesstreet.

Het Princesstreet-hostel, waar ik om tien uur aankom, overtreft mijn stoutste verwachtingen.