NAGELBIJTEN.

Dat Karel, mijn buurman geen vast werk heeft, merk ik, omdat ik hem vaak thuis en in de kroeg aan de overkant zie zitten. Die enkele keer dat ie es aan het werk gaat moet de hele buurt het zien. In een schoongewassen overall, gaat hij met zijn schoudertas (waarin zijn twaalfuurtje èn zijn fles jenever) naar de koppelbaas. Soms duurt dat werk één dag. Soms een of twee weken. Maar Karel gooit steeds zijn eigen glazen in, door hetzij te laat, hetzij bezopen of allebei tegelijk op zijn werk te verschijnen. Hij heeft, als WAO’er, te lang niks gedaan om weer aan het gewone dagelijkse ritme van werken, eten, slapen te wennen.

Karel woont onder mij. Geregeld nodigt hij me uit voor een drankje. Aan mijn uitnodigingen geeft hij ook altijd gehoor. Ik vind het vreemd en ongemakkelijk, dat hij bijna nooit zijn mond open doet. Hij komt, neemt zijn pilsje in ontvangst en gaat zitten nagelbijten.

‘Kijk je nooit tv?’ vraagt hij.

‘Nooit als ik bezoek heb.’

Het wordt me duidelijk, dat hij genoeg heeft aan z’n sjekkie, z’n biertje, zijn nagels en de tv ... het is gewoon goed voor hem om zo, met z’n tweetjes, bij elkaar te zitten.

Een heel enkele keer laat hij iets los over zijn verleden. Hij is als jonge militair in het begin van de vijftiger jaren betrokken bij de politionele acties in Nederlands Indië. Als ik hem nu, in zichzelf gekeerd, zijn zware Van Nelle-sjekkies zie rollen (een pakje per dag), zijn bier zie opslurpen (een kratje per dag) en voortdurend op zijn nagels zie bijten, maakt hij op mij een gebroken indruk.

Op een dag, vragen kennissen me of ik hun kater, Joep, over wil nemen. Een reuzenbeest, die Joep.Tot op de dag van vandaag heb ik nooit een grótere kater gezien. M’n kennissen zijn dolblij het beest kwijt te zijn. Ik kan me zelfs niet herinneren, dat ik die kennissen nadien ooit nog gezien heb. Waarschijnlijk bang dat ze Joep weer mee terug zouden moeten nemen. 

Maar goed … ik heb zelf destijds drie jonge poesjes. Binnen een halve dag zijn ze dankzij Joep hun jeugdig élan kwijt geraakt.

Als drie dooie vogeltjes zitten ze onbeweeglijk in een hoekje van de kamer.

Ik heb het al snel gezien: Joep en mijn kleine poesjes, dat gaat echt niet samen. Als Karel, een grote, zware man, dat ter ore komt biedt hij onmiddellijk aan, Joeps nieuwe baasje te worden. Er is gelijk een klik tussen die twee.

Enige tijd later, is Joep op een nacht de deur uitgeglipt. Op het trappenhuis is hij niet dus moet hij op het dak zitten. Karel waagt zich met zijn zware lijf op het natte, gladde draadglasdak. Dat houdt hem niet. Karel zakt er door en maakte een smak van drie meter, waarbij hij wonderwel niks breekt maar waaraan hij twee slagaderlijke bloedingen overhoudt. De ambulance is snel ter plekke … Karel overleeft het … Joep heb ik nooit meer terug gezien.

TWAALF.

Ik probeer me voor te stellen wat er kan zijn gebeurd. In het huis is het doodstil, alsof er niemand aanwezig is, wat vrijwel nooit voortkomt. Zeker niet op zondagmorgen. In dit huis woont een gezin met twaalf kinderen! De familie Richardson. Ik kan naar binnen omdat de deur van de bijkeuken  niet op slot zit. Tegen de linkerwand staat een werkbank met een stoel  ervoor en op de grond een houten krat met ijzeren veren. Tegen die stoel zijn twee blauwe mountain-bikes aangegooid. Onder de ene helft van de werkbank ligt een heel regiment schoenen en pantoffels kriskras door elkaar, onder de andere helft zie ik een verzameling schoonmaakspullen: een zwabber, emmers, schoonmaakmiddelen, moppen en dweilen. 

 ‘Hallo,’ ik ben het, Peter. Is er iemand thuis?

In de keuken ziet het er opgeruimd en ordelijk uit. Abnormaal, want normaal gesproken,  is het daar een rommeltje. De stoelen staan dan schots en scheef om de tafel. Kruimels en plassen drinken liggen op de eettafel en de keukenvloer. Het aanrecht staat vol vuile afwas.

Misschien dat er boven nog iemand is. Vreemd, want ik heb toch herhaaldelijk en luid geroepen. De badkamerdeur zou volgens het witte kleurtje onder de deurknop vrij moeten zijn maar ik krijg hem niet open. Ik hoor de douchestraal niet en ook geen gerommel met zeepjes of deodorant. Ik stomp  op de deur maar er komt geen reactie. Ik trèk dan hard aan de deur en voel aan de bovenkant wat speling. .. blijkt dat er aan de onderkant een schuifje de deur dicht houdt. Waarom is dit?

Er is niemand in de vier slaapkamers maar er heerst wel een bijna onbeschrijfelijke orde en netheid. Het is normaal gesproken in elke kamer een zooitje.

De overbuurvrouw, een tengere Indische vrouw weet te vertellen, dat er rond twaalf uur een zwart geblindeerd ‘Groep 12’ busje voor de deur stopt. Twee mannen in het zwart, met bivakmuts, bellen aan bij de Richardsons. Mevrouw Richardson, die opendoet, moet mee,  stribbelt wel even tegen maar is kansloos. Er is veel activiteit en heen en weer geloop in Huize Richardson gedurende zeker een kwartier. Dan komen één voor één, van klein naar groot, alle bewoners naar buiten gelopen en worden naar het busje geleid. De mannen met bivakmuts herstellen de voordeur, doen hem op slot en rijden tussen half één en één uur de straat weer uit. Zo althans luidt het relaas van de kleine overbuurvrouw. Zij belt 112 maar daar lachen ze haar gewoon uit.

Er zijn volgens teletekst nog meer raadselachtige ontvoeringen die nacht. Niet alleen gezinnen met twaalf kinderen. Ook huishoudens, die op huisnummer twaalf 12 wonen, in elke willekeurige stad, worden opgepakt en allemaal zo tussen twaalf en één uur en uitsluitend in Nederland, België en Luxemburg. (De voormalige Benelux dus.) Zolang de verantwoordelijkheid niet is opgeëist tast een ieder nog danig in het duister omtrent het doel van deze actie en het  lot van de ontvoerden.

 

(wordt niet vervolgd)

DE SLANG.

 De slang (1)

Schuin tegenover mij in de trein zit een jongedame, gekleed in een witte blouse, een zwart mini rokje, een witte maillot en rode pumps. Ze leest een krantje. Naast haar op de bank staat een rode hoedendoos. Ze legt het krantje weg en pakt een blokfluit uit haar Jumbo - tas. Ze begint te fluiten. Een oosters deuntje. Ze haalt de deksel van de doos. Uit de doos verrijst  een kolossale slang. Een adder? Een cobra? Een python? Wie het weet mag het zeggen. De slang is bijna twee meter. Een heer, hij zou zomaar een gepensioneerde badmeester kunnen zijn,  is gefocust op een  woordzoeker. Naast zich hoort hij venijnig gesis. Dat geluid kan hij niet zo gauw thuisbrengen. Van geen kwaad bewust puzzelt hij rustig door. Nogmaals klinkt het gesis, ditmaal dichtbij zijn oor.  Nu kijkt hij op en schrikt zich een hoedje.

‘Krijg nou wat! Een slang!’ roept hij. De puzzel valt pardoes voor de voeten van  de jongedame.

‘Vlug! Weg wezen! Levensgevaar.’ De badmeester en alle medereizigers nemen hals over kop de benen en laten uit pure angst al hun bezittingen achter. Op station Barendrecht stormen allen in paniek de trein uit.

‘Een slang, een slang,’ wordt er nog geroepen op het perron. Een aantal geschrokken reizigers heeft het zichtbaar in de broek gedaan.

De jongedame laat de slang weer in haar doos zakken. Ze stopt met fluiten en vult haar Jumbo tas met de door haar medepassagiers achtergelaten telefoons, portemonnees en andere waardevolle spullen.

De trein vertrekt naar Zwijndrecht. Daar stapt de jongedame uit. Op het stationsplein van Zwijndrecht staat de chauffeur van een Chevrolet – Camaro met draaiende motor tevergeefs te wachten op één van  de in Barendrecht bangelijk uitgestapte treinreizigers. De jongedame pakt haar fietsje, stopt de doos en de overvolle Jumbotas in haar fietstassen en fietst kalm weg.

 

De slang (2)

Schuin tegenover mij zat een jongedame, gekleed in een witte blouse, een zwart mini rokje, een witte maillot en rode pumps. Ze las een krantje. Naast haar op de bank stond een rode hoedendoos. Ze legde het krantje weg en pakte een blokfluit uit haar Jumbo - tasje. Ze begon te fluiten. Een oosters deuntje. Ze haalde de deksel van de doos. Uit de doos verrees  een kolossale slang. Een adder? Een cobra? Een python? Wie het wist mocht het zeggen. De slang was zeker twee meter lang. Een heer, hij zou zo maar een afgekeurde herenkapper kunnen wezen, zat ontspannen in de Libelle te  bladeren. Naast zich hoorde hij venijnig gesis maar hij kon het geluid niet direct thuisbrengen. Geheel argeloos bladerde hij verder in het tijdschrift. Nogmaals klinkt er gesis, dichtbij zijn oor.  

‘Is die slang soms van u?!’ vraagt hij.

‘Ja en wat dan nog?!’ Ze was niet bang van hem, ook al was hij herenkapper.

‘Stop die slang, ogenblikkelijk terug in die doos. En gauw een beetje, anders draai ik hem hoogstpersoonlijk zijn nek om.’

Vrijwel alle gealarmeerde medepassagiers, hebben inmiddels een veilig heenkomen gezocht.

‘Dat durf je toch niet. Je hebt nou wel een grote bek maar als puntje bij paaltje komt, durf je dat niet,’ zei zij. Hij zei niks, stond op en draaide zonder blikken of blozen, de slang zijn nek om, alsof hij een grote dweil uitwrong. Het gedode dier stopte hij weer terug in zijn doos. Als door een adder gebeten, verlamde de jongedame bijna. In Zwijndrecht aangekomen,  leverde de herenkapper de licht - getraumatiseerde jongedame en haar slang af bij de gereedstaande Chevrolet politiewagen.  

 

EEN FOTO

 Het eerste uur van onze wandeling hebben we niet zo veel tegen elkaar gezegd. Nu eens lopen we gearmd naast elkaar dan weer vlak achter elkaar. Zij is nu een beetje bij hem achterop geraakt … een metertje of tien.

‘Hé Wim, wacht eens even, je gaat een beetje te hard, schat,’ zegt zijn vriendin Ina. We lopen over het strandje van de Kralingse Plas. Het is geen lekker weer. Bewolkt. Af en toe miezert het.  

‘Mijn vader leerde me hier zwemmen, Ina ... op z’n hondjes, zal ik maar zeggen ... het rook hier trouwens nooit echt lekker, hè?’

‘Zeg maar gerust dat het hier stonk, Wim, walgelijk, een poeperig, smerig moddergeurtje. Mijn ouders kwamen hier nooit. Althans niet om te zwemmen.  Ze vonden het water smerig; er dreven dooie vissen in. Met mijn vader ging ik hier af en toe wel wandelen …  heerlijk. ’

 ‘O neen, wij beven altijd op hetzelfde plekkie zitten, Ina, op onze handdoeken. Soms namen we een oud tafelkleed mee. Met mijn vader ging ik dan zwemmen en als het niet te druk was gingen we een balletje trappen.

Mijn vader ging werken op een passagiersschip. Hij was haast nooit meer thuis.  

Ik moest dan bij mooi weer hierheen met mijn twee zusjes. Dat vond ik zo waardeloos! Ik moest van mijn moeder nog goed op ze letten ook … die twee deden niks anders dan ruzie maken  ... om de kleur handdoek, om de appel, de duikbril, het schepnetje, en de boterham met jam … om alles, grrrr.’

We lopen nu in de richting van het naaktstrandje. We zien daar de kale, door de zon gebruinde jongeman zitten. Het sportschooltype. Stevige borstkast en armen. Op zijn bovenbenen kleurrijke tatoeages . Eigenlijk snappen we niet goed wat die vent daar doet: het is vandaag helemaal geen weer voor ‘ongeklede dagrecreatie’.   

We kijken nu uit over de Kralingse Plas. Daar, aan de overkant, zien we het terrein waar in 1970 het fameuze popfestival was. Ruim drieënvijftig jaar later is het alweer ... met onder andere Pink Floyd, the Byrds, Santana. Wat hebben we daar van genoten.

Hoewel het al tientallen jaren geleden is, bekruipt Wim toch telkens weer een rotgevoel als hij die foto ziet. Die foto, die de hele wereld over is gegaan: Ina, met haar lange, steile, blonde haar, zit met ontbloot bovenlijf, breed lachend, met haar armen omhoog op de schouders van een mooie gespierde jongen met lange donkere krullen ...  en … die jongen was Wim dus niet!

Ze maken er nu geen woorden meer aan vuil. Ze hebben het fijn met elkaar, dus …

Bovendien, àls Wim iets vraagt over die jongen, is haar standaard antwoord: ’Ach, houd toch op man, dat stelde helemaal niks voor. Een fotograaf  vroeg me of ik, alleen voor die foto, even op de schouders van die krullenbol wilde gaan zitten. Dat deed ik. Meer niet. Daarna ben ik doorgelopen naar het podium waar Jefferson Airplane ging optreden en daar zag ik jou dus weer, schat.’

KWIJLNEEF.

 

Ik ben vandaag, 25 augustus 1959, jarig, negen jaar oud! Ik heb zojuist een prachtig cadeau gekregen: vijftig meerkleurenknikkers. Van mijn lievelingstante Lea. O, dit is beslist niet het mooiste kado, dat ik ooit kreeg. Met de meccanodoos, de hijskraan en de auto met afstandsbediening was ik ook heel blij. Die kreeg ik niet van mijn ouders. Die hadden daar geen geld voor.

Vijftig kleurenknikkers! Het liefst ga ik nu gelijk naar buiten. 1 op, 2 op, 3 op, 10 op of ketsertje, ook leuk …. maar helaas, ik moet binnen blijven.

Nog meer bezoek: twee ooms en hun twee tantes. Saai!! Tante Fiet en tante Pien, twee oudere zussen van mijn vader. Die ooms, heten ome Pim en ome Sam. Dat zijn broers. Zij zijn getrouwd met de zussen van mijn vader. Zodra ze bij ons binnen komen, trekken de omes al een vies gezicht. Alsof het bij ons in huis stinkt. Vooral ome Sam doet dat. Oom Pim  trekt meestal zo’n gezicht van:  ‘het stinkt hier wel maar ik doe net of ik niks ruik.’

De tantes hebben het niet zo op mijn moeder. Zij heeft hun jongste broer (mijn vader) met veel te veel kinderen opgezadeld. Ik ben de oudste en heb nog twee zusjes en een broertje. Die is niet helemaal, zeg maar gerust: gek. Hij woont niet meer thuis. Ik weet niet eens waar hij die woont. Geen flauw idee. Ook niet hoe die er uit ziet.

Tante Fiet en oom Pim hebben neefje Kees bij zich. Hij zit onderuitgezakt, met zijn mond wagenwijd open, tegen tante Fiet aangeplakt. Voortdurend  kwijlend.

Mijn moeder vraagt wie wat wil drinken. De grote mensen willen koffie. Keesje en ik krijgen siroop  ... en ‘wat willen jullie bij het drinken: een krakeling of een kletskop? Precies, precies  op dat moment stopt Keesje met kwijlen en roept als eerste van de visite:  ‘een krakeling,  tante Nanda’. Kwijlen gaat hij pas weer, als hij de laatste krakelingkruimels heeft doorgeslikt.

Deze visite vind ik niks. Ik ga liever buiten spelen. Maar ze komen wel speciaal voor mij. Ze geven wat voor mijn verjaardag. Niet aan mij maar aan mijn vader. Vier kwartjes meestal. Mijn vader laat het mij nog wel zien, voordat hij het in zijn eigen portemonnee laat glijden.  Ik laat hem maar. Later zal ik het nog wel eens van hem terug krijgen. Of hij geeft me misschien eens een ijsje. Maar niks daarvan.

Mijn moeder ziet dat ik me rot verveel. Ik mag naar buiten. Kwijlneef Kees wil met me mee. Mijn moeder voelt goed aan dat ik hem niet mee wil hebben. Als hij achter me aan wil komen, gaat mijn moeder met haar hak op zijn voetje staan. De tranen springen hem in de ogen. Zij kijkt hem aan, met haar dwingende blik en bijt hem zachtjes toe: ’Blijf jij hier maar even zitten Keesje!’

‘Ja, tante Nanda,’ kreunt hij zacht en gedwee.

 Ja, dat soort dingen kon je wel aan mijn moeder overlaten.

ACHTERUIT

 Achteruit.

Bijna acht jaar woon ik hier nu en ik moet helaas zeggen: het gaat flink achteruit. En dat heeft he-le-maal niks te maken met het toenemende aantal allochtonen. Allochtoon of autochtoon, dat maakt me geen reet uit. Als mensen maar een beetje normaal doen. Een beetje sociaal zijn, rekening houden met een ander. Dan is het voor mij oké. De laatste paar jaar verhuurt de huisbaas vrijwel elke leegkomende woning aan psychiatrische patiënten of andere probleemgevallen. Van de meeste psychiatrisch patiënten heb je geen centje last. Van sommigen wèl. En áls je last van ze hebt: hou je dan maar vast!

Henry is een junk, dat zie je op tien meter afstand aan zijn ingevallen doodskop, Heroïne en wiet verkoopt hij, jat alles wat los en vast zit met een voorkeur voor damestasjes. Hij gaat daarvoor niet de buurt uit. Hier is niemand veilig voor Henry. Als je hem wat ziet jatten en je zegt er wat van, waarschuwt hij je: ‘Ga niet naar de kit, ik weet je te vinden’.

Cindy krijgt een benedenhuis toegewezen. Sinds ze daar woont is het volop ellende. Je kan het zo gek niet bedenken of ze is er aan verslaafd. Ze weet soms van voren niet dat ze van achteren leeft. In de afgelopen zomer is een paar keer ‘s nachts, alleen gekleed in een slipje en een beha door de politie van straat geplukt.

Verder verkeert ze in de waan, dat het halletje van haar portiek een vuilnisbelt is. Ze kiepert haar vuilnisbakzakken daar leeg. Alle denkbare soorten troep, inclusief gebruikte maandverbandjes, ligt daar op die portiekvloer. De huisbaas heeft al verschillende keren een schoonmaakbedrijf langs gestuurd om de boel te reinigen. Er wonen zes gezinnen in dat portiek. Die moeten door Cindy’s teringzooi heen banjeren.

Dan is er ook nog Cindy’s broer: een agressieve junk. Een onversneden lul die voor Cindy’s raam gaat staan schreeuwen. Ook midden in de nacht. Ze moet hem geld geven voor zijn verslaving. Als ze niet snel genoeg opendoet gooit hij een steen door haar ruit. De glaszetter plaatst daar gisteren een nieuwe ruit. Uitgerekend diezelfde dag kwam haar boze broer weer langs en kinkelde de splinternieuwe ruit wederom in.

De huisbaas gooit meteen de premie voor de glasverzekering omhoog.

Dan is daar nog Iwan. Een vriendelijke man. Doet geen vlieg kwaad. Doet alleen raar. Irritant raar. Gaat hij op stap, dan belt hij bij mij aan:

‘Ik ga er vandoor.’ Meestal vertelt hij ook wat hij gaat doen. Een rondje door de wijk lopen. Poolen. Naar de kroeg of de hoeren. Hij meldt zich ook bij mij als hij weer terug is. Ik heb hem al een paar keer gezegd dat ik daar niet op zit te wachten. Maar dat gaat het ene oor in en het andere oor uit.

Half juli is buurvrouw Aal overleden. Ik bid God op mijn blote knieën dat Aals huis toegewezen wordt aan een normale, enigszins sociale huurder, die ook rekening kan en wil houden met anderen.

Meneer X.

Nu meen ik toch dat ik in Nederland woon, dat beschaafde, democratische, gastvrije(!!),  landje aan de Noordzee. Ik denk nog steeds, dat zoiets als wat meneer X aangedaan wordt, alleen uitgevoerd wordt, door gewetenloze lieden, die daarvoor ingehuurd worden door vileine militaire dictaturen.

Maar neen … in ons land krijgen we ook al dit soort kwalijke praktijken … al wordt door de gezagsdragers bij hoog en laag beweerd dat ‘alles rondom X geheel volgens het geldende protocol is verlopen …’

Misschien wel, maar dan waarschijnlijk geheel volgens het geldende protocol ’vermorzelen uitgeprocedeerde asielzoekers’!

Het gaat hier dus om meneer X,  een inmiddels uitgeprocedeerde asielzoeker. Hij zit vast in een detentiecentrum. Is gevlucht uit een ver land … wordt daar, als politiek activist, door de machtshebbers bedreigd  ... was zijn leven niet meer zeker. Politiek asiel wordt hem geweigerd. Officiële reden: betrokkenheid bij familiekwesties in thuisland niet relevant. Hij zit nu een detentiecentrum.

Gefluisterd wordt onze overheid beducht is voor hem als gedreven politiek activist. Zo snel mogelijk moet hij terug naar zijn thuisland. 

Meneer X is nu een paar dagen bezig met een protestactie  tegen zijn  detentie: hij doet, net als een aantal andere asielzoekers, mee aan een hongerstaking. Een aantal van hen drinkt ook niet. Meneer X drinkt óók niet.  Hij is volgens zijn advocaat intelligent, hij weet precies waar hij wel of geen recht op heeft.

‘Hij is zwaar mishandeld’, volgens zijn vertrouwensarts.

Meneer X: ‘Ik krijg een ontbijt voorgeschoteld, maar als ik dat weiger slaat de bewaker me in mijn gezicht, schreeuwt tegen me en schopt me tegen mijn hoofd.’

De arts: ‘Hij heeft een dikke buil op zijn hoofd, een snee in zijn wang en een gat in zijn hoofd, veroorzaakt door een dienstdoende bewaker.’

Meneer X: ‘Andere bewakers moeten hem van me aftrekken.’

‘X wordt zelf agressief  tegen bewakers,’ beweert het ministerie, maar volgens zijn arts is hij nauwelijks meer in staat om te lopen, laat staan om te vechten. Drie dagen eet en drinkt hij nu al niet meer, zonder medische zorg.

In de cel van X hangt een camera; alles wordt geregistreerd. De camera staat aan volgens  X maar de directeur van het detentiecentrum ontkent dat.

De vertrouwensarts van X gaat aangifte doen van mishandeling en van het onthouden van noodzakelijke medische zorg. X heeft bij haar bezoek zware verwondingen aan zijn hoofd. De vertrouwensarts vreest dat X in levensgevaar is.

X zal binnenkort, gezien zijn erbarmelijke toestand, worden overgebracht naar het Justitieel Medisch Centrum.  X blijft eten en drinken weigeren.

Het ministerie beweert stellig, dat X altijd ‘met grote zorgvuldigheid’ behandeld is. X is op juiste gronden in een isoleercel geplaatst, alle procedures zijn correct doorlopen en er is nimmer sprake geweest was van disproportioneel geweld’.

Gesuggereerd wordt nu dat er sprake is automutilatie. Zijn advocaat heeft overtuigende bewijzen in handen van mishandeling en onthouding van zorg. X sterft. Als officiële doodsoorzaak wordt ‘hartstilstand’ opgegeven.

Er volgt een proces tegen de staat der Nederlanden.  De rechtszaak wordt met glans gewonnen door (de advocaat van)meneer X.