vrijdag 21 april 2023

EEN TAAI ONGERIEF.

Reinier kijkt in de spiegel. ’t Went nooit. Elke dag  weer scheren.  Vanavond is hij bij maten, de jongens van het corps. Daar gaat hij zich niet ongeschoren vertonen. Reinier heeft een vlassige, blonde baardgroei. Zijn baardje trimmen is precisiewerk. De schedel is een makkie, die moet één keer per week maar toevallig wèl vandaag.

Douchen, haar wassen, afdrogen, boxer aan en dan scheren.

De spiegel is beslagen. Hij zet de badkamerdeur open. Zonder spiegel scheren gaat niet.

Jack Johnson zingt op Spottify, ‘Better Together’. Lekker nummer. Reinier neuriet het mee, swingt naar de koelkast, haalt er alvast vier blikjes Heineken uit en propt ze in zijn camel kleurig  jasje.

Hij kookt water in de waterkoker, giet dat in de scheerkom en zet de Gilletta Mach3 erin. Het scheermesje moet goed warm zijn.  Reinier spuit Nivea-scheerschuim op zijn hand en bedekt alle nat te scheren plekken: zijn hals, zijn nek en zijn wangen. Op zijn hoofd hoeft geen schuim; met water gaat het ook prima.

Reinier checkt nog even de app en stopt z’n mobiel in zijn jasje.

Hij begint het nat scheren bij z’n nek, dan gaat hij met het scheermesje naar zijn hals en scheert daar de korte slappe haartjes weg, tot aan de onderrand van zijn baardje. Het zelfde doet hij met zijn wangen; hij scheert langs zijn bakkebaarden en de bovenste rand van het baardje.

Nu alleen het makkelijkste nog: met lange halen, van achter naar voor, wordt de schedel glimmend gladgeschoren ...  met een washandje alle scheerschuim weghalen,  hoofd afdrogen en wat Old Spice er op.

Reinier gaat op de wc zitten om zijn splinternieuwe Nikes aan te doen. Stervensduur, 150 euro, daar kan hij mee aankomen bij zijn maten.

Dan het baardje. Dat doet ie droog … met de trimmer. Die zit in het trimmerzakje. In de badkamerkast. Reinier zet de trimmer op standje twee.  Het baardje dat na het trimmen overblijft geeft hem iets guitigs, vindt hij.

Klaar. Scheren een taai ongerief.  

Een uurtje later stapt hij, relaxt , tamelijk ’s zomers gekleed, de deur uit. Continu loopt hij op zijn mobiel te kijken.  Af en toe  neemt hij een slokje Heineken. Reinier gaat niet gelijk door naar zijn maten. Hij heeft lekkere trek. Eerst  een patatje-pindasaus  scoren. Bij Bram Ladage. Wachtend op zijn frietje, blijft hij scherp gefocust appen.

donderdag 20 april 2023

ONVERWACHT BEZOEK.

Mijn broer Jef en zijn vrouw Karin komen langs. Meestal kondigen ze dat een paar weken van te voren aan.  Nu zijn ze in de buurt: ‘kom laten we eens bij Jee  langs gaan’.

Karin ziet er goed uit. Rond en gezond. Maar nu is het wel apart, omdat een paar weken terug borstkanker bij haar is vastgesteld. Ze wordt bestraald en ze heeft een chemokuur. Karins kilootjes hebben er vooralsnog niet onder geleden. Ik moet er niet aan denken dat er opeens een broodmagere Karin bij me zou binnen stappen. Ze lijkt me eerder wat aangekomen. Karins haar zit leuk. Net even iets speelser dan normaal. Ze heeft nu een pittig, blond, kortgeknipt blond koppie. Maar …   ze heeft een pruik op! Karin is kaal geworden door de behandeling.  Vandaar ook dat ze bij mij in de buurt zijn. De ‘haarstudio’ zit hier om de hoek.

Ze oogt wat kwetsbaarder dan voorheen, Karin. Niet vreemd als je zo’n klap te verwerken krijgt.  De behandeling  slaat gelukkig  goed aan. De groei  van de kankercellen lijkt tot staan te zijn gebracht.  

’Ander onderwerp’, schijnt Karin te denken want ze wil opeens van me weten wanneer mijn opa, de vader van mijn vader, overleden is.  Karin is een familiestamboom aan het maken. Ik weet die overlijdensdatum niet precies. Wat ik wel weet is dat ik dertien was en dat het in de herfst was. Oktober of november 1964. Stamboommakers hebben natuurlijk niks aan dergelijke  vage gegevens. Gokken kunnen ze niet maken. Dat zou wat moois wezen.

Ik weet het niet helemaal zeker, maar ik flap er uit dat oma zichzelf, drie jaar na opa’s dood, van kant heeft gemaakt.  Althans, en dat benadruk ik nog maar eens: ik heb het sterke vermoeden.

Vrij kort na de dood van opa, zit de hele familie treurend bijeen in opa's benauwde, donkere tweekamerwoninkje. Nog nooit heb ik zo’n  sterke gaslucht geroken als toen, tijdens het rouwbezoek  aan opa. Als  ik iets over die stank zeg, bijna fluisterend in mijn moeders oor, krijg ik een klap voor me kop van haar. Ik snap er echt niks van want ik zeg toch alleen maar wat ik ruik. Daarom denk ik, achteraf, dat de dood van opa met die gaslucht te maken heeft. Waarom geeft mijn moeder me anders een jens?

Mijn oma verdenk ik er dus ook van. Drie jaar lang is ze in rouw en dan ineens is ze dood. Op haar hoofd gevallen. Van de steile trap, van de keuken haar de tuin . Een tuin waar het enige groen, tussen de stoeptegels groeit. ‘Hartaanval’, zegt de huisarts. Die verzwijgt  het extreem hoge alcoholpercentage in haar bloed. De naaste familie weet wel beter! In haar verdriet om opa, raakt ze verslaafd aan alcohol. Ze nipt te veel citroentjes met suiker. Ze drinkt zichzelf dood, op zoek naar een snelle route naar opa. Die hartaanval geeft het haar laatste zetje.

Karin wil nog lang niet 'uitstappen'. Zij vecht tegen kanker en lijkt de strijd te gaan winnen. Ze zal snel genoeg haar eigen blonde haar weer terug hebben. Trouwens, met dat pruikje op ziet ze er ook patent uit.

Gezellig dat Jef en Karin er vanmiddag even waren. Was al een tijd geleden.

 

woensdag 19 april 2023

BROEKJE AAN? BROEKJE UIT?

 

Ik zit op dus fitness. Spinning doe ik daar het meest. Dat gaat onder leiding van een enthousiaste  juf: gedurende drie kwartier tot anderhalf uur fiets je je drie slagen in de rondte, op een soort hometrainer. Ik doe ook mee aan het kwartiertje  buikspieroefeningen, dat ze gelijk na afloop van de spinningles geeft.  Voor de spinningles pak ik altijd nog even wat toestellen mee voor de biceps-, triceps-, beenspier- en borstspieroefeningen. Dat laatste is wel zwaar maar zweten doe ik er niet van. Dan spinning! Gottegottegot. Ik moet bijna zwemvliezen aantrekken om na afloop van de les zonder verdrinkingsgevaar van de spinningfiets te kunnen stappen … zo’n plas water ligt daar. Mijn huid, mijn haar, mijn kleren, zeiknat en in mijn schoenen loop ik te soppen. En dan nog die buikspieroefeningen, da’s geen kattenpis.

Het afkoelen vind ik erg. Dat gaat zo razendsnel. Binnen de kortste keren lig ik met ijskoude vingers en tenen buikspieroefeningen te doen. Het is een straf, met die alsmaar kouder wordende kleren aan mijn lijf. Ik denk maar alvast aan het douchen dalijk.  Die douche is lekker hier. Heerlijk warm. Lekkere harde straal.  Netjes ook.  Want er zijn niet veel sporters meer, die gaan staan plassen onder de douche. Veel minder sinds er camera's in de doucheruimte zijn geplaatst. Zelf plas ik daar alleen, als ik héél erg moet. Maar ik hoef nooit, omdat ik alle vocht al uit m’n lijf gezweet heb. Hoe het ook zij:  tegenwoordig ruikt het lekker fris in de doucheruimte.

In de kleedkamer trek ik mijn koude, natte kleren uit. Gauw naar de doucheruimte. Met mijn ogen dicht sta ik van het warme water te genieten. Blindelings gebruik ik de gel en de shampoo. Mijn ogen houd ik stijf dicht, want ik kan niet tegen shampoo in mijn ogen. Als ik mijn ogen, open doe, zie ik tot mijn verbazing: de Hollandse jongens staan in hun nakie en de moslims jongens in hun sportbroekje.

Onhandig! Ik moet er niet aan denken om met mijn handen in mijn sportbroekje te moeten hannesen, om mijn bilspleet, mijn piemel, mijn scrotum en mijn schaamhaar te wassen. Voor mij is zo’n blote poetsbeurt juist een van de fijne momenten op de sportschool.

Naakt met anderen onder de douche schijnt niet te mogen van de koran. Zowel mannen als vrouwen moeten hun ‘awrah’, de edele delen, bedekken in het gezelschap van anderen. Voor mannen betreft het het hele gebied tussen navel en knieën.

Alle moslimsporters zijn trouw in de leer en houden hun broekje aan. Ze zullen zich er wel goed bij voelen. Ik vind het allemaal best, zolang  de koran mij maar niks gaat verplichten.

In de kleedkamer ving ik wat op van een gesprekje tussen twee jonge Marokkanen. Één van de twee wist niet wat ie nou moest doen: broekje aan of broekje uit.

‘Jij, hier douchen, broekje aan. Geen probleem . Alle moslims doen. Of jij homo soms???’’

Ik had mijn portie sport en douche weer gehad. Fris, schoon en energiek ga ik naar huis.


dinsdag 18 april 2023

SCHRIJF EENS OP WAT JE DWARS ZIT.

‘Zet eens wat op papier over iets wat je dwars zit, Gerard. Dan kunnen we daar de volgende keer samen over praten, ‘ zegt dokter Ouboter, zijn psychiater.

‘Goed,’ zegt Gerard, ‘ga ik doen.’

 

Op verzoek van dokter L. Ouboter.

Dinsdag, 18 april 2023.  

Ik slaap heel slecht. Vier à vijf uurtjes per nacht. Inslapen gaat wel steeds prima maar na een paar uurtjes ben ik al weer wakker. De gevolgen beginnen nu ook merkbaar te worden. Ik kan me niet goed concentreren. Ik kan films of toneelstukken niet meer zo goed volgen als dat ik dat in het verleden kon. Ik raak m’n balans een beetje kwijt, het is niet dat ik om de haverklap val maar ik heb  het gevoel dat ik niet zo stevig meer op mijn benen sta. Ik ben ook bang om te vallen, eerder dan ik ooit had. Maar behalve déze vervelende zaken, heb ik ook last van verwardheid en vergeetachtigheid. Ik verwarde bijvoorbeeld de zondag met de maandag. Midden in de nacht had ik de wekker voor maandag op half acht gezet. Althans dat dacht ik. In werkelijkheid stond de wekker op zondag; halfzeven. Mijn vriendin maakte me er wel op attent dat het half zeven was maar niet dat het zondag was. Dus ik wachtte tot het half acht was en ging mijn bed uit want ik dacht dat het maandag was. Ik moest op maandag vroeg op omdat ik naar een cursus in Crooswijk moest.  Ik stopte mijn hoofd onder de kraan om wakker te worden, kleedde me aan en liep naar het aanrecht om mijn eten te pakken. Ik vond het vreemd dat mijn vriendin geen muesli voor me gemaakt had en voor haarzelf ook niet.  Er lagen wel een paar krentenbollen, die eten we altijd op zondag en ZELFS TOEN ging er nog geen belletje rinkelen dat het geen maandag was maar … zondag. Er zaten vier krentenbollen in de plastic zak. Ik was nog steeds in de veronderstelling dat ik naar de cursus moest. Dus riep ik tegen mijn vriendin: ’ik neem twee krentenbollen, hoor, moet jij er ook twee?’, terwijl we er altijd maar 1 nemen op zondag. Maar ik wilde er twee omdat ik de hele maandagochtend verder niks te eten zou krijgen.  Mijn vriendin hoefde maar 1 krentenbol. Na het eten ging ik mijn tas pakken voor de cursus, mijn leesbril en mijn mobiele telefoon. Toen mijn vriendin ineens vroeg :’Wat ben je nou aan het doen, man?’ Zei ik: ’Ik ben mijn tas klaar aan het maken voor de cursus, want daar moet ik zo naar toe. ‘Nee, joh’, zei mijn vriendin, ‘het is zondag,  ik  ga zo naar de kerk en jij gaat zo naar je eigen huis om daar te stofzuigen en zo’. En toen pas  en toch nog na enige aarzeling, realiseerde ik me dat ze gelijk had, dat het zondag was. Rare ervaring, ik wijt dat aan mijn tekort aan slaap, ik zou ook kunnen zeggen het is een beginnetje van dementie. Diezelfde zondag (’s middags)bracht ik mezelf nog eens in verwarring door bij een bezoek aan mijn eigen huis mijn rode jasje thuis te laten hangen, toen ik weer naar mijn  vriendin ging. Het was toen veel te mooi weer voor een jas aan. Toen ik maandagochtend vanuit het huis van mijn vriendin naar mijn cursus ging, had ik geen jas, want  die lag nog in mijn eigen huis. Ik zeg dat dat komt, door mijn slechte slapen maar het kan natuurlijk een beginnetje van dementie zijn.

Ik hoop dat u hier iets mee kunt.

Groet,

Gerard de Lange.

18-04-12023.

maandag 17 april 2023

ONLUST.

In de achtertuin van de woning van de familie Op de Hort in Strijen, is de bij zijn ouders inwonende Johan (23), heel wat uurtjes bezig met de kippen van vader.  Johan heeft, net als vader veel lol in die kleine kakelende rakkertjes. Als het maar even kan helpt hij zijn pa.  Nu eens raapt hij de eitjes, dan weer vult hij de voeder- en drinkbakjes en af en toe moet hij enkele kadavertjes ruimen. Hun doodsoorzaak is niet altijd bekend. Bij het lekker weer laat Johan de diertjes lekker in de tuin scharrelen. Kippengaas voorkomt dat ‘de meiden’, zoals Johan de kippen soms noemt, naar de tuin van de buren glippen.

Tussen Johan en een van die kippen is een bijzondere band ontstaan. Als kuikentje al volgde zij Johan op de voet en hij liet dat gebeuren.  Ook als Johan de woning in liep, dan kwam Madonna niet zo gemakke … o ja, dit weet de lezer nog niet: Johan is een fan van Madonna, de bekende popzangeres. Johan zag, tsja,  beetje raar misschien, een overeenkomst tussen zijn kippetje en Madonna.

‘Moet je nu toch eens kijken pa, zei hij op een keer, ze heeft net zo’n leuk kontje als Madonna … een beetje kleiner, dat wel.’ Daarbij lachte hij wat besmuikt. Ook vader had er stiekem plezier in. Johan zei zoiets meestal ‘vlug-vlug’ als moeder aan het koken was of op het toilet zat. Hij wist wel dat moeder niet van die praat hield.

Madonna volgt Johan de woning in.  Johan moet haar daar wel een beetje bij helpen want  de drempel van de keuken naar de bijkeuken is een beetje te hoog voor haar.  Madonna is blij met de hulp van Johan. Als ze eenmaal in de bijkeuken staat,  loopt Madonna  weer vrolijk achter hem aan.  Van de poes of de hond is Madonna niet bang. Krijta, de poes krijgt een dikke staart en blaast venijnig,  maar kruipt daarna gauw onder de bank en Vort, de bouvier, legt zijn voorpoten plat op de vloer en blaft wat dommig naar haar. Madonna is niet geïmponeerd en gaat speels op  Vort af. Die blaft nog wel even maar verdwijnt schielijk de keuken in.

Mijn kleine stoute meisje heeft zojuist wel een poepje gedaan in de bijkeuken. Met een tissue is de vloer snel weer hersteld.  Johan geeft haar wel twee kleine tikjes op haar kontje: ‘Ja, ze zal dit toch moeten afleren.’

Hij wil zijn maffe kippetje  straks even los laten lopen  in zijn slaapkamer boven. Daar staat ook wat eten en drinken voor haar. Alleen de trap op kan Madonna nog niet. Dus draagt Johan  haar in zijn handen naar boven. Doet hij graag: haar veertjes voelen zo lekker zacht aan.

Alsof ze hier al jaren woont, loopt Madonna op Johans kamer rond. Hup, springt ze op zijn bed en hop, er weer vanaf. Dan loopt ze ineens weer onder zijn bed te scharrelen. Johan geniet echt. Van haar lieve zachte veertjes  en haar grappige kontje. Johan is blij met haar. Hij zit op de rand van zijn bed.  Argeloos springt Madonna op bed, naast Johan. Hij pakt haar liefdevol in zijn handen en zet haar op zijn schoot.

zondag 16 april 2023

IEJHANG-IEJHANG-IEJHANG.

Mijn aandacht wordt getrokken door de aanvraag voor een vrijwilliger bij  Verpleeghuis  de Boei.  In het huis loopt al weer enige tijd het project ‘de moeilijke oudere eter’. Een project voor een groep mensen, die qua eetgedrag heel dicht tegen de groep ‘moeilijk etende kinderen’ zit. Zeker bij de afdeling geriatrie komt het nogal eens voor dat kinderen en kleinkinderen precies dat zien gebeuren, wat oma  of opoe talloze malen vertelde namelijk: dat ze als kind spruitjes verafschuwde en dat ze er mee ging knikkeren over de eettafel. In het verpleeghuis speelt opa, oftewel meneer IJzenga, weer net zo met spruitjes en tot wanhoop van de verzorging, nu ook met krootjes. In de woonkamer, waar meneer IJzenga vaak vertoeft is al menig spruitje platgetrapt.  Bóven zijn plek aan de eettafel heeft meneer IJzenga inmiddels een unieke plafondschildering gecreëerd, in diverse tinten rood op wit, ontstaan door een combinatie van haar afkeer van krootjes en haar humoristische inslag: groentekunst.  Vrolijk lachend gooit hij wat handjes rooie krootjes omhoog. Bij elk bezoek in zijn woonkamer, of dat nu voor hem komt of niet , wijst hij lachend naar het plafond.

Het verzorgingshuis is er al jaren geleden mee gestopt om het plafond van meneer IJzenga na elke kwak krootjes te witten. Na tien keer witten in het eerste jaar dat meneer IJzenga  er zat, zijn ze daarmee gestopt. Ze konden wel aan de gang blijven. Toen is besloten daar nog  maar één keer per jaar te witten.   

Ze zoeken daar dus een vrijwilliger om te assisteren bij de moeilijke eters. De visie van de leiding op dit eetprobleem is, dat het hier in hoge mate een vorm van aanstelleritis is. Van de vrijwilliger wordt, zo begrijp ik, verwacht dat hij tijdens het voeren, ja, ik noem het beestje maar bij de naam, de patiënt enigszins vermaakt. Denk bijvoorbeeld eens aan hoe moeder of vader bij hun peuter of kleuter een hapje eten naar binnen probeert te wurmen op een creatieve, geestige wijze.

Zoals met de alom bekende en telkens weer opduikende vliegtuigact:

Degeen die eten geeft, schept een hapje eten op de vork. Deze wordt vervolgens veel te hoog opgetild en daarbij wordt, het ‘iejhang-iejhang-iejhang-iejhahhahhahhanng’-geluid gemaakt. Dit om het opstijgen van dit vorkvliegtuigje geloofwaardig te maken. Geluiden maken is heel essentieel tijdens deze taak! Twee à drie keer wordt daar in de hoogte rondgecirkeld. Heel even is er oogcontact tussen etertje en voeder.  Dan begint de vork aan een snelle duiklanding, eindigend in de mond van de eter. Soms ook eindigt de vork in een wangetje, kinnetje, lipje of …  héél luguber: een oogje. Dat komt trouwens vrijwel niet meer voor, sinds een veiligheidsbrilletje verplicht is tijdens het voeden.

 

Deze ‘iejhang’-truc blijkt ook bij ouderen aan te slaan. In het begin gebeurt het nog al eens dat, met name de patiënt met gevoel voor humor, de mond op het allerlaatste moment toch weer sluit. De ‘die hard’ houdt altijd de kaken al stijf op elkaar. Dat is alleen in het begin, want na vijf van deze weigeringen (al dan niet humoristisch), mogen de eethulpen wat harder met de vork landen op het gezicht van de patiënt. Bij sommige patiënten gaat de mond dan gelijk daarna al open. Bij anderen zullen nog wat hardere noodlandingen nodig zijn. Hoe dan ook: uiteindelijk worden alle probleem-etertjes hier normale etertjes.

Klachten over geweld komen hier nooit binnen. Kinderen, die deze methode voor hun bejaarde ouders kiezen, worden hierover goed geïnformeerd. Er ligt hier een bewuste keuze aan ten grondslag. Zij willen vader en moeder zo lang mogelijk in leven houden. Dus willen ze dat hun ouders voldoende eten naar binnen krijgen. Hoe dan ook.

 

Kijk: voor zo’n instelling ga ik nou graag aan de slag als vrijwilliger. Zeker weten.

zaterdag 15 april 2023

EEN BEETJE BLIJ.

 

‘En, ben je nou blij, Jee?’vraagt buurman Rinus. 

‘Blij ... blij is toch wat te veel gezegd ... nou, vooruit Rinus: ik ben een béétje blij.’

Amateurtoneelspeler ben ik dezer dagen. Bij een theatergroep in Rotterdam Noord.

Tot nu toe is ons toneelstuk vier keer gespeeld en volgens het publiek is het vier keer: grote klasse. De enige wanklanken die mij bereiken komen van mijn geliefde zonen. Zelf ben ik trouwens ook niet zo tevreden, hoor. Van mijn zonen verwacht ik wel wat kritiek. Voor hen is dit toneelstuk, met een rolletje voor paps, een verplicht nummer. 

Zij moeten al vanaf hun achtste jaar niets meer van theater hebben. Overvoerd vrees ik door papa 'theaterfreak'. Ze vinden het vertoonde overigens niet over de hele linie ‘kut met peren’: ‘soms is het wel leuk ... die liedjes.....’ Ik krijg verder van mijn jongste zoon de feedback, dat ik voortaan hèle zinnen duidelijk moet uitspreken en niet alleen maar de eerste twee woorden daarvan. Prima toch, zulke opbouwende kritiek! Daar kan ik in de laatste voorstellingen mijn voordeel mee doen.

 ‘Geweldig’,’hartstikke goed’,  ‘puik’, ‘prima’ ‘fantastisch’, om ons heen zingen na afloop van onze act vele lovende woorden. Mooi om te horen die enthousiaste reacties van het publiek. Om me heen, trotse, lachende, huilende, juichende, elkaar omhelzende medespelers. Ook dat is mooi. Natuurlijk neem ik ook de loftuitingen in ontvangst en natuurlijk tuit ik ook lof terug. Lof, die dan wel wat groter is dan ik het voel. Niet dat ik het niet mooi of niet goed vind ... dat is het niet ... ik vind de reactie echt wel mooi ... alleen een beet je tè, een beetje tè overdreven.

Eigenlijk besef ik nu pas goed, dat ik het héle creatieve proces zo positief ervaren heb. Over de weg naar de voorstelling toe, ben ik minstens zo enthousiast als over stuk zelf. Ik genoot van de repetities, improvisaties en allerlei oefeningen op de maandagavonden. Ook thuis, achter de pc of in de boekenkast, op zoek naar materiaal voor de voorstelling doe ik graag. Het schrijven van scènes. Ook leuk! Al moet soms wel weer 75% geschrapt worden van de veel te lange lappen tekst, die ik lever. Geen probleem vind ik. Heel leerzaam! Ik weet nu, dat niet de woorden het moeten doen maar de verbeelding!

 ‘Geen woorden maar daden,’ heet het stuk. Tuurlijk gaat het over Feyenoord: de eerste Nederlandse winnaar van de Europacup in 1971 in Milaan. Feyenoord,  de club van Rotterdam Zuid grootgemaakt door jongens van Het Oude Noorden zoals Coentje Moulijn en de onlangs overleden Wimpie Jansen.

 Ik speel in dat stuk een 59-jarige Feyenoord hooligan, zo eentje van de harde kern, met een stadionverbod aan z’n kont. Iemand die, zo oud als hij is,  absoluut niet komt voor het ‘foebele’ maar voor de sensatie bùìten het veld. Echt heel mooi om te doen in het wordingsproces: het  vorm geven aan die ouwe hooligan, zoeken naar passende muziek (‘Hand in Hand de kameraden’ en ’Walk On’) kleding (het rood-witte shirt, de sjaal, een lange zwarte trainingsbroek en zwarte handschoenen) en speciale hooligan-attributen (grote stenen, vuurwerk en aanstekers.)

  ‘En, Jee, ben je nou een beetje blij, jongen?’ vraagt Rinus:

'Je weet nu dus, Rinus, dat voor mij deelnemen belangrijker is dat winnen. En dan bedoel ik dus deelnemen aan het héle proces, vanaf de eerste brainstormsessies tot en met de evaluatie dat vind ik leuk. Dus het antwoord op je vraag, Rinus is:

Ja, ik ben een beetje blij. Nèt zo blij, als toen ik en halfjaar terug met dit stuk begon.'