EHBH.

 ‘Het ligt er aan wat voor weer het is.’  Meestal gaan we ’s woensdags naar de bioscoop of een eindje wandelen maar nu had Rinus voorgesteld om naar de Rotterdam Rooftop Roetsj te gaan. Dat is een superhoge glijbaan aan de achterkant van het Maritiem Museum vlakbij Beurs. Daar kan je dan af gaan als je dat wil. 

Hij kon niet weten dat het niet zo’n heel goed  idee was. Ik heb al jaren last van hoogtevrees.

‘Heb je dat dan ook al op zo’n lullig zwembad glijbaantje of ben je alleen bang op tientallen meters hoogte?’ ‘Neen, Rinus, ik heb al hoogtevrees als ik op het perron van de metro sta te wachten, maar dáár heb ik het nog enigszins onder contrôle.’

‘Niet om stoer te doen, hoor,’ zegt Rinus, maar die angst ken ik niet. ‘Ik klim net zo makkelijk een ladder op om bijvoorbeeld op drie hoog de ramen te zemen …. of als ik in een bergachtig gebied op vakantie ben, heb ik er geen moeite mee om op een bergpad langs een diep ravijn te wandelen.’  

Mij lijkt het niet alsof hij aan het opscheppen is.

‘t Is raar, want ik heb zes jaar lang op de zestiende verdieping gewoond, daar voelde ik me gewoon safe. Alleen soms, als het hard waaide en de lamp aan het plafond ging slingeren, kreeg ik het een beetje benauwd. Ik ging daar ook niet graag het balkon op met stormachtig weer. 

Hoogtevrees had ik niet van jongs af aan. Het wàs er opeens. Ik moest zo nodig een jong poesje redden dat op ons dak angstig zat te mauwen. Het beestje zat op een gegeven moment veilig en wel te spinnen in mijn woonkamer, terwijl ik als verstijfd stond in de dakgoot op de derde. Durfde noch voor noch achteruit. Dat was nog op het Zwaanshals. Ik was bang! De brandweer heeft me toen uit de nood geholpen.

‘Nou wat doen we? Durf je de Rooftop Roets aan?’

‘Gaan we doen!’ doe ik stoer. Boven op dat dak bij de glijbaan krijgen we een matje om mee naar beneden te glijden. Roetsj! Rinus is al zowat beneden.

Ik word bevangen door een soort stramheid, mijn adem stokt.

‘Tong tussen je tanden, hard bijten en hoepla! Naar beneden op je roetsjmatje!’ Kennelijk ben ik al roetsjend mijn  bewustzijn verloren. Heel eventjes maar .

Tot vreugde van Rinus en de vrijwilligers ben ik al snel weer opgelapt in het tentje van de EHBH (Eerste Hulp Bij Hoogtevrees).

IEJHANG-IEJHANG-IEJHANG.

Mijn aandacht wordt getrokken door de aanvraag voor een vrijwilliger bij  Verpleeghuis  de Boei.  In het huis loopt al weer enige tijd het project ‘de moeilijke oudere eter’. Een project voor een groep mensen, die qua eetgedrag heel dicht tegen de groep ‘moeilijk etende kinderen’ zit. Zeker bij de afdeling geriatrie komt het nogal eens voor dat kinderen en kleinkinderen precies dat zien gebeuren, wat oma  of opoe talloze malen vertelde namelijk: dat ze als kind spruitjes verafschuwde en dat ze er mee ging knikkeren over de eettafel. In het verpleeghuis speelt opa, oftewel meneer IJzenga, weer net zo met spruitjes en tot wanhoop van de verzorging, nu ook met krootjes. In de woonkamer, waar meneer IJzenga vaak vertoeft is al menig spruitje platgetrapt.  Bóven zijn plek aan de eettafel heeft meneer IJzenga inmiddels een unieke plafondschildering gecreëerd, in diverse tinten rood op wit, ontstaan door een combinatie van haar afkeer van krootjes en haar humoristische inslag: groentekunst.  Vrolijk lachend gooit hij wat handjes rooie krootjes omhoog. Bij elk bezoek in zijn woonkamer, of dat nu voor hem komt of niet , wijst hij lachend naar het plafond.

Het verzorgingshuis is er al jaren geleden mee gestopt om het plafond van meneer IJzenga na elke kwak krootjes te witten. Na tien keer witten in het eerste jaar dat meneer IJzenga  er zat, zijn ze daarmee gestopt. Ze konden wel aan de gang blijven. Toen is besloten daar nog  maar één keer per jaar te witten.   

Ze zoeken daar dus een vrijwilliger om te assisteren bij de moeilijke eters. De visie van de leiding op dit eetprobleem is, dat het hier in hoge mate een vorm van aanstelleritis is. Van de vrijwilliger wordt, zo begrijp ik, verwacht dat hij tijdens het voeren, ja, ik noem het beestje maar bij de naam, de patiënt enigszins vermaakt. Denk bijvoorbeeld eens aan hoe moeder of vader bij hun peuter of kleuter een hapje eten naar binnen probeert te wurmen op een creatieve, geestige wijze.

Zoals met de alom bekende en telkens weer opduikende vliegtuigact:

Degeen die eten geeft, schept een hapje eten op de vork. Deze wordt vervolgens veel te hoog opgetild en daarbij wordt, het ‘iejhang-iejhang-iejhang-iejhahhahhahhanng’-geluid gemaakt. Dit om het opstijgen van dit vorkvliegtuigje geloofwaardig te maken. Geluiden maken is heel essentieel tijdens deze taak! Twee à drie keer wordt daar in de hoogte rondgecirkeld. Heel even is er oogcontact tussen etertje en voeder.  Dan begint de vork aan een snelle duiklanding, eindigend in de mond van de eter. Soms ook eindigt de vork in een wangetje, kinnetje, lipje of …  héél luguber: een oogje. Dat komt trouwens vrijwel niet meer voor, sinds een veiligheidsbrilletje verplicht is tijdens het voeden.

 

Deze ‘iejhang’-truc blijkt ook bij ouderen aan te slaan. In het begin gebeurt het nog al eens dat, met name de patiënt met gevoel voor humor, de mond op het allerlaatste moment toch weer sluit. De ‘die hard’ houdt altijd de kaken al stijf op elkaar. Dat is alleen in het begin, want na vijf van deze weigeringen (al dan niet humoristisch), mogen de eethulpen wat harder met de vork landen op het gezicht van de patiënt. Bij sommige patiënten gaat de mond dan gelijk daarna al open. Bij anderen zullen nog wat hardere noodlandingen nodig zijn. Hoe dan ook: uiteindelijk worden alle probleem-etertjes hier normale etertjes.

Klachten over geweld komen hier nooit binnen. Kinderen, die deze methode voor hun bejaarde ouders kiezen, worden hierover goed geïnformeerd. Er ligt hier een bewuste keuze aan ten grondslag. Zij willen vader en moeder zo lang mogelijk in leven houden. Dus willen ze dat hun ouders voldoende eten naar binnen krijgen. Hoe dan ook.

 

Kijk: voor zo’n instelling ga ik nou graag aan de slag als vrijwilliger. Zeker weten.