PA.

Als ik dit schrijf is het 19 maart 2025. Vierennegentig jaar geleden werd mijn pa, Hermanus Mastwijk geboren in Tjimahi, een legerplaats in de buurt van het toenmalige Batavia, de hoofdstad van Nederlands Indië. Hij was de jongste zoon van KNIL- militair Jan Mastwijk en de huisvrouw Marie Mastwijk – Bezemer. Hij had twee broers Gerard en Jan en twee zussen Mien en Riet. Toen hij negen jaar was brak de Tweede Wereldoorlog uit. In Nederlands Indië was de belangrijkste vijand Japan. Al in het eerste jaar van de oorlog capituleerde Nederland. Mijn vader kwam toen in een concentratiekamp terecht. Omdat hij toen negen jaar oud was werd hij in het vrouwenkamp gestopt. Op dat moment had hij drie jaar lager school gehad. Verder zou hij in zijn leven, hij werd achtenzeventig, ook niet komen. In 1949 keerde het gezin Mastwijk terug naar Nederland. In Rotterdam werd tamelijk snel een woning gevonden in de wijk Oud-Mathenesse. Zijn ouders, mijn opa en oma, hebben hun best gedaan om mijn pa meer te laten leren maar hij geneerde zich er voor om als achttienjarige tussen de  tien-jarigen in de schoolbanken te gaan zitten. Van onderwijs voor volwassenen was toentertijd nog geen sprake. Hij ontmoette in 1949 Amanda Maria van den Oever . Hij moest met haar trouwen want kort na hun eerste ontmoeting bleek Amanda zwanger te zijn. Ik werd geboren in juli 1950. Drie jaar lang woonde het gezin van mijn ouders in, bij opa en oma van papa in Oud Mathenesse.

In 1953 kregen mijn ouders een huurwoning in Spangen. In de van Lennepstraat. Vlak om de hoek bij Sparta. Daar kreeg ik een geestelijk gestoord, en inmiddels overleden broertje, Martin, en drie zussen Lidy,  Manda en Anneke. Wij werden voornamelijk opgevoed door mijn moeder. Eerst, omdat  mijn vader werkte op een cruiseschip, waar hij de afwas moest doen. Later had hij, gezien zijn gebrek aan doorzettingsvermogen en aanleg, de rotste baantjes: schoolmelk bezorgen, lijsten maken, behangen, veren trekken, rollen beschuit inpakken, hulpbadmeester, tramrails schoonmaken, helpen in de keuken enz. Hij verdiende daar twee keer niks mee. Geld was er in huize Mastwijk nooit genoeg. Maar Herman deed altijd zijn stinkende best om zo veel mogelijk voor zijn steeds groter wordende gezin te verdienen. Onder andere door veel overuren te maken. Hij was meer aan het wèrk dan dat hij opvoedde.

In 1963 verhuisde het gezin, met vijf kinderen naar een vijfkamerwoning in Hordijkerveld, een nieuwbouwwijk in Rotterdam-IJsselmonde. In de periode 1963 t/m 1970 voltooide mijn vader zijn levenswerk. Hij produceerde met de super-enthousiaste medewerking van mijn moeder (die dol was op jonge kinderen), nog eens vijf jongens: Herman jr, Ron, John, Ed en de jongste Marco (inmiddels 54 jaar, een mongooltje).  Hermans totaal komt daarmee op tien te staan.

Proficiat Herman!    

VADERDAG

 Hallo pa,

Vandaag is het vaderdag.  De dag om die foto van jou bij mij op de kast eens goed te bekijken. … je kijkt alsof je gedwongen wordt een hap spruitjes naar binnen te werken  … een misprijzende  maar ook wat peinzende blik heb je daarop. Zo keek je vaak. Dat snap ik wel.  Er was zat ellende in je leven. Maar daar ga ik het niet over hebben.  Wat komt er zo wel in me op?

Om te beginnen: eind 1949 leer je,  ma kennen. Jullie verwekken mij en trouwen nog net voordat ik, ‘het moetje’, geboren wordt. Tot en met 1970 zetten jullie nog  eens 9 kinderen (3 meisjes en 6 jongens) op de wereld. 

Varen op cruiseschepen, is je lust en je leven. Je hebt heel wat wereldreizen gemaakt op de s.s. Rotterdam. Je doet daar en eigenlijk overal waar je werkt, je stinkende best om zo veel mogelijk centjes te verdienen voor ons. 

Bij van Driel en Krastmann, een van je bazen, maken ze ijzeren veren. De vraag naar die veren is zo groot dat jij er thuis bij moet gaan werken. In onze bijkeuken wordt een apparaat geïnstalleerd waarop jij  in je vrije tijd ‘veren kan trekken’ … niet alleen jij zit veren te trekken (vaak tot na middernacht). Ieder gezinslid dat daar al groot genoeg voor is, en het ook wil, zit zoveel mogelijk mee te trekken. Zo verdienen we er met z’n allen een behoorlijk centje bij.

Als ik 8 ben vind ik het leuk om van je werk te gaan halen. Je werkt dan bij Thomson’s Havenbedrijf.  Dan loop Ik naar dat politiebureautje op het Marconiplein. In de verte zie ik je aankomen met je lege broodtrommeltje onder je arm.  Ik zwaai naar je zodra ik je zie. Jij terugzwaaien ….  Dan lopen we samen de van Lennepstraat in, langs de patatboer naar nummer 8b waar we lange tijd wonen.

Vòòr de scheiding tussen ma en jou, heb je ons heel  veel spelletjes geleerd: eenendertigen, eenentwintigen, patience, dammen, monopoly, mens erger je niet, schaken, klaverjassen … hebben we allemaal ook vaak gespeeld. Je grootste hobby is kijken naar sporten op tv, eigenlijk houd je wel van alle sporten.. Voetbal kijken in het stadion doe je ook graag. Tot op de dag van vandaag hebben al je kinderen daar ook nog steeds lol in.

Roken is iets wat je altijd graag doet. Je sjekkie houd je altijd tussen je lippen geklemd, ook als je praat. Niet iedereen heeft dat roken van je overgenomen en zeker niet je eigenaardigheden daarbij  In een oude shagverpakking bewaar je uit zuinigheidsoverwegingen, je nat gesabbelde peukjes. Als er voldoende opgedroogde peukjes zijn, pel je de vloeitjes van je peukjes af ...en je bewaart de shag, die overblijft weer in een ander leeg shagzakje. Als je zo voldoende shagrestjes verzameld hebt , draai je daar vrolijk weer nieuwe sjekkies van en rookt ze met smaak op.

Doordat je kunstgebit niet zo  goed past, maak je als je praat, klepperende geluiden. Wiie dat verzonnen heeft weet ik niet.  Maar op den duur heeft iedereen in het gezin er lol in om jou ‘Olt Kleppertent’ te noemen. Zelf vind je dat ook wel grappig.

Nou, pa, Old Clappertand … een mooie vaderdag verder, daar in de eeuwigheid.